اهمیت تمیز کردن زبان
در این نوشته می خوانید:
آیا متوجه شده اید که علیرغم دو مرتبه مسواک زدن و نخ دندان کشیدن در طول روز، گاهی اوقات ممکن است دهان شما هنوز بوی بد داشته باشد؟ این مشکل الزاماً ناشی از تکنیک مسواک زدن شما نیست، اما در حقیقت ممکن است به این علت باشد که شما به درستی زبان خود را تمیز نمی کنید. در این مقاله ما برای شما توضیح خواهیم داد چرا تمیز کردن زبان مهم است و با چه راهکارهایی می توانید این کار را به بهترین شکل ممکن انجام دهید.
چرا تمیز کردن زبان مهم است؟
زبان مهم ترین ویژگی دهان است و برای ما امکان خوردن و حرف زدن را فراهم می آورد. بدون آن، ممکن است ما قادر نباشیم مزه هیچ چیزی را بچشیم، یک آهنگ شاد را سوت بزنیم، به کسی در مورد روز خود بگوییم، یا به صورت مؤثری چیزی بجویم و ببلعیم. زبان تا حدی با زندگی ما عجین است و پیوند خورده است و پیوسته در طول روز استفاده می شود که هنوز در اکثر موارد هیچ فکر دیگری در مورد آن نمی کنیم.
شاید شما نیز شنیده باشید که زبان یک عضله است، اما این تنها تا حدودی صحت دارد. زبان در حقیقت یک دسته از عضلات است در حالی که هر یک از آنها کار خاصی انجام می دهند. در نوک زبان، عضله کوچکی واقع شده است که می تواند به سرعت حرکت کند و از سطح دندان ها برای خلق یک صدای خاص برای حرف زدن از جلوی دهان استفاده می کند، مانند زمانی که حرف “ل” را ادا می کنید. این عضله غذا را از جلوی دهان به عقب نیز حرکت می دهد، جایی که می تواند با بزاق ترکیب شود و آن را به ذرات قابل بلع تبدیل کند.
دیگر گروه های عضلات در زبان به تغییر شکل زبان و حرکت آن به بالا و پایین، طرفین، و داخل و خارج کمک می کنند. عضلات عقب زبان برای ما این امکان را بوجود می آورند که آنچه تحت عنوان اصوات سخت گفتار شناخته می شوند را ادا کنیم، از جمله حروفی مانند “ک” و “گ”و علاوه بر این، آنها غذاهایی که برای بلعیده شدن آماده هستند را به صورت مقادیر کوچک و قابل کنترل به داخل مری می برند تا داخل گلو گیر نکنند.
آیا تمیز کردن زبان لازم است؟
درست مانند تشکیل باکتری ها روی دندان ها و بین آنها که اگر پلاک های دندانی و تارتار اگر زدوده نشوند، سفت و سخت می شوند، باکتری ها روی زبان نیز تشکیل می شوند. سطح زبان شما پوشیده از برجستگی های ریزی به نام پاپیلا است، و درون فرو رفتگی های این برجستگی ها باکتری، سلول های مرده پوست، و ذرات غذا انباشته می شوند. سپس با یک لایه نازک مخاطی پوشیده شده است که بخش های گوشتی زبان را پوشش می دهند. باکتری و دیگر ذراتی که روی زبان گیر کرده اند می توانند منجر به بوی بد دهان، یا هالیتوزیس، و تغییر رنگ زبان به رنگ سفید شوند. علاوه بر این، باکتری های روی زبان می توانند مجدداً روی دندان ها و لثه ها رسوب کنند، حتی پس از آنکه آنها پاکسازی شده اند، که احتمال تشکیل پلاک و تارتار افزایش پیدا می کند.
چگونه باید زبان را تمیز کرد؟
دو راه اصلی برای پاکسازی صحیح زبان وجود دارد: مسواک زدن و استفاده از زبان شوی. مسواک زدن زبان عبارت است از ساییدن آرام زبان از عقب به جلو با یک مسواک مرطوب. شما می توانید این کار را هنگام مسواک زدن دندان ها، با تف کردن خمیر دندان اضافی پس از پاکسازی دندان ها و قبل از آبکشی دهان، به صورت مؤثرتری انجام دهید، زمانی که هم دهان و هم مسواک شما هنوز روی خود خمیر دندان اضافی دارند. سپس زبان، گونه ها، و سقف دهان خود را قبل از آبکشی به آرامی بشویید تا از مزایای محافظتی خمیر دندان بهره مند شوید و همه جا را تمیز کنید.
اگر شما روش متفاوت یا اضافی را برای پاکسازی زبان ترجیح می دهید، سعی کنید از ابزار دهان شوی استفاده کنید. این ابزار می تواند با کمترین هزینه در اکثر داروخانه ها پیدا شود. آنها به گونه ای طراحی شده اند که می توانید آنها را در امتداد سطح زبان بلغزانید، لایه های مخاطی روی زبان و نیز باکتری ها و رسوبی که روی آن گیر می کنند را بردارید.
برای استفاده بسیار مؤثر، در حالی که زبان خود را کاملاً بیرون آورده اید، زبان شوی را در عقب دهان قرار دهید و با فشار یکنواخت آن را از عقب دهان به سمت جلو بلغزانید. زبان شوی را آب بکشید و این کار را مجدداً تکرار کنید، و مطمئن شوید که حتماً از عقب دهان به سمت جلو حرکت می کنید به گونه ای که به صورت تصادفی باکتری هایی که برداشته شده اند را قورت ندهید. وقتی کل سطح زبان پاکسازی شد، زبان شوی، را به طور کامل و با دقت پاکسازی و خشک کنید، سپس مثل همیشه مسواک بزنید و نخ دندان بکشید.
استفاده از زبان شوی
اگر می خواهید مطمئن شوید که زبان خود را خیلی تمیزتر می کنید، انتخاب یک زبان شوی پیشنهاد خوبی است. زبان شوی ها عمدتاً از پلاستیک نرم و منعطف پذیر ساخته شده اند و به گونه ای عمل می کنند که به آرامی لایه باکتری ها و و ذرات باقی مانده روی مخاط زبان را می خراشد. این ابزار باید به آرامی و با فشار اندک روی زبان کشیده شود. بعد از هر بار کشیدن آن روی زبان، حتماً ابزار را زیر آب گرم شستشو دهید. اگر نمی توانید این کار را به درستی انجام دهید و زبان خود را خراش می دهید یا ممکن است باعث خونریزی زبان خود شوید، باید بدانید هنگام کشیدن ابزار روی زبان خود فشار زیادی وارد آورده اید. از آنجا که اکثر باکتری هایی که موجب بروز بوی بد دهان می شوند در حقیقت در مرکز زبان یافت می شوند، تمیز کردن زبان، به صورت ویژه باید روی مرکز زبان متمرکز باشد.
انواع ابزارها برای پاکسازی زبان
گزینه های مختلفی برای پاکسازی زبان وجود دارند از جمله زبان شوی ها و مسواک های زبان.
زبان شوی
زبان شوی ها ابزارهایی هستند که از جنس پلاستیک یا فلز به صورت ویژه برای حذف و از بین بردن اسیدها از روی زبان طراحی شده اند، و بهترین ابزار برای تمیز کردن زبان است. برای استفاده از زبان شوی ها قالباً باید نوک آن را در عقب حفره دهان روی زبان قرار داد، سپس آن را به آرامی رو به جلو بکشید. زبان شوی را مانند مسواک شستشو دهید.
مسواک زبان
مسواک های زبان به تازگی وارد صحنه بهداشت دهان شده اند و ظاهری شبیه مسواک های معمولی دارند، اما فرچه های آنها به گونه ای ساخته شده اند که بتوانند شکاف های روی زبان را پاکسازی کنند. این ابزار به اندازه زبان شوی ها مؤثر عمل می کند. نمونه های جدید تر آنها ترکیبی از زبان شوی و مسواک زبان است.
حتی اگر موفق به تهیه این ابزارهای نشدید، می توانید از مسواک معمولی خود برای انجام این کار استفاده کنید. گرچه کارآیی آنها ۵۰% کمتر از ابزارهای مخصوص این کار است، اما هر تلاشی برای تمیز کردن زبان بهتر از انجام ندادن هیچ کاری است.
چند وقت یک مرتبه باید زبان خود را پاکسازی کنید؟
پاکسازی زبان باید بخشی از کارهای روتین بهداشتی دهان باشد که روزانه انجام می دهید. تشکیل باکتری ها روی سطوح دندان ها، لثه ها، داخل گونه ها، و زبان خیلی زود بعد از مسواک زدن آغاز می شود، بنابراین، پاکسازی روزانه زبان، درست مانند مسواک زدن و نخ دندان کشیدن منظم، گام مهمی برای برطرف کردن مشکلات بهداشتی دهان و دندان است. با این حال، زبان باید حداقل دو مرتبه در طول روز پاکسازی شود- صبح ها و شب ها قبل از رفتن به رختخواب. افرادی که مشکل خشکی دهان دارند، ممکن است لازم باشد زبان خود را بیشتر تمیز کنند تا از بروز مشکلات بیشتر پیشگیری نمایند. پس از پاکسازی زبان، توصیه می شود از یک دهانشویه خوب برای از بین بردن باکتری های اضافی استفاده کرد در حالی که رطوبت دهان نیز حفظ می شود.
اگر هنگام تمیز کزدن دندان درد داشته باشم یا حالت تهوع بگیرم چطور؟
اگر متوجه شدید که تمیز کردن روزانه زبان منجر به بروز ناراحتی می شود، ممکن است به این علت باشد که مسواک را محکم روی زبان خود می کشید یا زبان را خراش می دهید. فشار مورد نیاز برای پاکسازی زبان بیشتر از مقدار مورد نیاز برای نگهداشتن سبک مسواک یا زبان شوی روی زبان نیست. زبان شما از پوست ظریفی تشکیل شده است که در صورت تحریک شدن می تواند ملتهب و دردناک شود، بنابراین اگر احساس ناراحتی می کنید، یک یا دو روز تمیز کردن زبان خود را متوقف کنید تا پوست زبان بتواند خود را بازیابی کند و سپس دوباره سعی کنید رویکرد ملایم تری داشته باشید.
اگر این ناراحتی به دلیل زخم یا خراش است، تا زمانی که مشکل برطرف نشده است از تمیز کردن زبان خود اجتناب نمایید زیرا ساییدن یا خراشیدن آن منطقه موجب تحریک آن خواهد شد و ممکن است حتی موجب بروز آسیب های بیشتر شود. علاوه بر این، اگر مشکل این است، حتماً برای بهره مند شدن از توصیه های دندانپزشک به مطب مراجعه کنید تا مطمئن شوید آنچه شما را اذیت می کند بخشی از یک مشکل بزرگتر نیست که برای سلامت شما بوجود آمده است.
تمیز کردن زبان برای افرادی که رفلکس گگ بسیار حساسی دارند می تواند چالش برانگیز باشد زیرا گاهی اوقات لمس عقب زبان باعث بوجود آمدن واکنش های گگ (استفراق) غیر ارادی شود. اگر این برای شما آشنا است، سعی کنید پاکسازی زبان را به آرامی انجام دهید تا خود را به این احساس عادت دهید. ترفندی که در دندانپزشکی توصیه می شود این است که زبان خود را بیرون بیاورید و وقتی نزدیک است منطقه حساس را لمس کنید، هنگام بازدم کامل، زبان را کاملاً شل کنید. بازدم به طور کلی رفلکس گگ را رد می کند و به شما اجازه می دهد بدون هیچ نگرانی در مورد واکنش های ناخوشایند و غیر ارادی گگ به کار خود بپردازید.
آموزش پاکسازی زبان به کودکان
مهم است که سعی کنید کودک شما از سنین پایین بهداشت دهان را به خوبی یاد بگیرد، از جمله مسواک زدن و نخ دندان کشیدن. از آنجا که اغلب ما با کودکان خود در انجام این کارهای مراقبتی چالش داریم، ممکن است شما به فراتر از دندان های کودک خود، و زبان او، فکر نکرده باشید. شما باید اهمیت تمیز کردن زبان را به کودک خود یاد دهید.
اگر هنوز هم پرسشی باقی مانده باشد چطور؟
به خاطر داشته باشید که حصول اطمینان از خوب بودن بوی دهان و نیز سلامت دهان فراتر از تنها مسواک زدن دندان ها است. مهم است که عادت پاکسازی زبان را نیز به بخش ثابتی از کارهای بهداشتی دهان خود تبدیل کنید.
اگر شما هنوز هم پرسشی دارید، مشکلی نیست! برای مراجعه به دندانپزشک و مطرح کردن آنها وقت بگیرید. همیشه بهتر است قبل از تغییر عادات بهداشتی دهان و دندان های خود با دندانپزشک خود مشورت نمایید. دندانپزشک دهان شما را بهتر می شناسد و قادر خواهد بود بهترین توصیه ها را به شما ارائه دهد.