ورم داخل دهان

وجود ورم روی لثه ها یک اتفاق کاملاً عادی است و اکثر آنها نسبتاً بی خطر هستند. اغلب این برجستگی ها در واکنش به حساسیت در پاسخ به پلاک های دندانی یا ذرات غذا گسترش می یابند. با این حال، در برخی موارد، ممکن است آنها علامت و نشانه یک مشکل جدی باشند. در این مقاله به بیان علل و درمان های این برجستگی ها روی لثه ها، همراه با اطلاعاتی در خصوص درمان ها و لزوم مراجعه به دندانپزشک خواهیم پرداخت.

علل بروز ورم روی لثه ها

هر یک از شرایط زیر می توانند منجر به ایجاد برجستگی روی لثه ها شوند:

علل برآمدگی داخل دهان

آفت دهان

بیش از ۵۰ درصد از جمعیت ایالات متحده آمریکا آفت دهان را تجربه می کنند. آفت ها برجستگی های کوچک گرد و دردناکی هستند که در قسمت های زیر گسترش می یابند:

·لثه ها

·زبان

·نرم کام

·داخل گونه ها

·لب ها

متخصصان هنوز نمی دانند دقیقاً چه چیزی منجر به بروز آفت می شود، اما برخی بر این باورند که آفت ها معمولاً زمانی بوجود می آیند که سیستم ایمنی بدن به اشتباه سلول های مخاط که اطراف دهان را تشکیل می دهند را مورد حمله قرار می دهند. حدود ۸۰ درصد از آفت ها کمتر از ۱ سانتی متر قطر دارند و منجر به بروز درد و سوزش اندکی می شوند و معمولاً ظرف مدت یک هفته از بین می روند. حدود ۱۵ درصد از آفت ها بیشتر از ۱ سانتی متر قطر دارند و منجر به بروز دردهای شدید می شوند و بهبود آنها می تواند دو هفته یا بیشتر زمان ببرد. حدود ۵ درصد از آفت ها به صورت مجموعه های کوچک شکل می گیرند، که ممکن است با یکدیگر تلفیق شوند تا به صورت یک زخم دربیایند و حدود یک هفته زمان می برد تا بهبود پیدا کنند.

تشخیص و درمان آفت دهان

در صورتی که آفت بیشتر از ۱۰ روز طول بکشد، باید به دندانپزشک مراجعه کنید. دندانپزشک پس از معاینه زخم شرایط و بیماری های دیگر را رد می کند. هدف درمان کاهش درد، افزایش سرعت بهبود، و پیشگیری از بروز مجدد آن است. درمان های معمول آفت نرم کننده ها و ضد عفونی کننده ها هستند.

علل برآمدگی داخل دهان

برفک دهان

برفک دهان یا کاندیدیاز نوعی عفونت قارچی است که دهان را تحت تأثیر قرار می دهد. این ضایعه در نتیجه رشد نوعی قارچ به نام کاندیدیا بوجود می آید. افرادی که برفک دهان دارند ممکن است متوجه برجستگی ها یا لکه های سفید رنگی داخل دهان و روی لثه ها، داخل گونه ها، روی زبان، یا سقف دهان خود شوند.

دیگر علائم برفک دهان عبارتند از:

·قرمزی یا سوزش دهان

·یک احساس پنبه مانند داخل دهان

·قرمزی و ایجاد ترک اطراف دهان

·از دست رفتن حس چشایی

·درد هنگام خوردن یا بلعیدن

کاندیدیا معمولاً بدون هیچ ضرری داخل بدن زندگی می کند، بدون آنکه هیچ مشکلی بوجود بیاید. با این حال، عوامل زیر می توانند موجب تکثیر برفک دهان شوند:

·سلامت دهان اندک

·مصرف داروهای خاص، از جمله آنتی بیوتیک ها و کورتیکواستروئیدهای استنشاقی

·تضعیف سیستم ایمنی بدن

تشخیص و درمان برفک دهان

دندانپزشک معمولاً برفک دهان را با معاینه چشمی تشخیص می دهد. درمان ممکن است شامل کاربرد داروهای ضد قارچ مانند کلوتریمازول، میکونازول، یا نیستاتین باشد. برای عفونت های شدید، پزشک می تواند قرص های ضد قارچ مانند فلوکونازول تجویز کند.

علل برآمدگی داخل دهان

کیست های دندانی

کیست دندانی یک کیسه از جنس بافت داخل لثه مملو از مایع است که می تواند زمانی بوجود بیاید که بافت های نرم یا پالپ داخل دندان از بین برود. کیست ها معمولاً اطراف ریشه های دندان ها یا در قسمت هایی بوجود بیایند که دندان به درستی شکل نگرفته است.

کیست ها و آبسه های دندانی مانند یکدیگر نیستند. آبسه دندانی یک پاکت پر از چرک است که در نتیجه عفونت باکتریایی نزدیک ریشه دندان ها شکل می گیرد.

علائم کیست های دندانی عبارتند از:

·تورم لثه های اطراف دندان

·احساس فشار اطراف دندان

·درد شدید داخل دندان و بافت های اطراف

·علائم پوسیدگی در دندان های مجاور

رشد کیست می تواند موجب تضعیف استخوان پیرامون دندان شود. در موارد حاد، می تواند منجر به از دست رفتن دندان شود.

تشخیص و درمان کیست های دهانی

افرادی که فکر می کنند کیست دندانی دارند باید به دندانپزشک مراجعه کنند. بدون درمان فوری، ممکن است کیست عفونی شود و تبدیل به آبسه شود. دندانپزشک تصویر رادیوگرافی با اشعه ایکس یا ام آر آی از دندان تهیه خواهد کرد تا محل دقیق کیست را مشخص نماید. پس از این کار، درمان می تواند شامل موارد زیر باشد:

·درمان اندودانتیک: این درمان شامل پاکسازی پالپ عفونی دندان با استفاده از یک ابزار فابل مانند است.

·جراحی: که شامل باز کردن منطقه اطراف لثه برای دسترسی به کیست است. در صورتی که کیست در عمق فک قرار داشته باشد، ممکن است جراحی ضروری باشد.

·کشیدن دندان: ممکن است لازم باشد دندانپزشک دندان را بکشد و حفره آن را پاکسازی کند. در اینصورت، سپس فضا را با استفاده از ترکیب استخوان مصنوعی پر می کند تا مانع بازگشت مجدد کیست شود.

علل برآمدگی داخل دهان

آبسه پریودنتال

آبسه پریودنتال عبارت است از انباشته شدن چرک داخل لثه های اطراف دندان. آنها واکنش سیستم ایمنی بدن به عفونت هستند. آبسه پریودنتال می تواند به شکل یک برجستگی قرمز رنگ درون بافت ملتهب لثه ظاهر شود. افرادی که آبسه دارند ممکن است حتی درد ضربان دار در دندان های مجاور نیز احساس کنند.

این نوع آبسه اغلب نتیجه بیماری لثه شدید، یا پریودنتال است. در پریودنتیت، لثه ها ملتهب می شوند و از روی دندان ها کنار می روند. این باعث شکل گیری پاکت های عمیق بین دندان ها و لثه ها می شوند، که در آنها باکتری انباشته می شود.

تشخیص و درمان آبسه پریودنتال

دندانپزشک تصویر رادیوگرافی با اشعه ایکس تهیه خواهد کرد تا محل و وسعت آبسه را مشخص نماید. درمان شامل برداشتن منبع عفونت و تخلیه چرک است، که می تواند به روش زیر انجام شود:

·ایجاد برش و تخلیه چرک: که عبارت است از برش لثه به منظور تخلیه آبسه.

·درمان ریشه: که عبارت است از ایجاد حفره داخل دندان به منظور دسترسی به ریشه ها. سپس دندانپزشک آبسه را تخلیه خواهد کرد، کانال ریشه را پر خواهد کرد، و دندان را با مواد مخصوص پر خواهد کرد یا روی آن روکش قرار خواهد داد.

علل برآمدگی داخل دهان

توروس فک پایین

توروس فک پایین نوعی زائده استخوانی بی ضرر داخل دهان است که می تواند در قسمت های زیر بوجود بیاید:

·کف دهان

·سقف دهان

·قسمت های بیرونی لثه کنار دندان های مولر فک بالا

توروس مندیبل یا فک پایین اغلب به صورت دو تایی بروز پیدا می کنند، در حالتی که هر یک از آنها در سمت مخالف دهان رشد می کند. گرچه می توانند نسبتاً بزرگ باشند، اما دردناک نیستند و به ندرت موجب بروز علائم می شوند.

تشخیص و درمان توروس فک پایین

تورس مندیبل معمولاً نیاز به درمان ندارد. در اکثر موارد، دندانپزشک به سادگی اندازه و شکل زائده را طی یک چکاپ معمولی بررسی می کند. در موارد نادر، توروس مندیبل ممکن است آنقدر بزرگ شود که در گفتار یا انجان کارهای بهداشتی دهان اختلال ایجاد نماید. در چنین مواردی، ممکن است دندانپزشک برای برداشتن آن جراحی را پیشنهاد دهد.

علل برآمدگی داخل دهان

فیبروم دهانی

فیبروم دهانی نوعی زائده غیر سرطانی است که داخل دهان رشد می کند. برآمدگی هایی که بوجود می آیند می توانند از یک تا چند میلی متر قطر داشته باشند، و می توانند سفید یا صورتی باشند. به ندرت آنها علاوه بر برجستگی منجر به بروز علائم می شوند.

فیبروم دهانی معمولاً در واکنش به حادثه یا حساسیت بوجود می آیند. آنها می توانند در هر یک از مکان های زیر گسترش یابند:

·لثه ها

·زبان

·داخل گونه ها

·داخل لب ها

·کف دهان

تشخیص و درمان فیبروم دهانی

گرچه اکثر فیبروم های دهانی بی ضرر هستند، اما اگر آزار دهنده باشند، ممکن است دندانپزشک تخلیه و برداشتن آنها را توصیه کند. پس از برداشتن زائده، دندانپزشک می تواند آن را برای تجزیه و تحلیل بیشتر برای آزمایشگاه ارسال نماید. این یک اقدام محتاطانه برای چک کردن وجود سلول های سرطانی است.

علل برآمدگی داخل دهان

گرانولوم پیوژنیک

گرانولوم پیوژنیک دهانی نوعی برجستگی قرمز است که داخل دهان، و روی لثه ها رشد می کند. این ضایعه عموماً به شکل یک برجستگی متورم و پر از خون داخل دهان، و روی لثه ها ظاهر می شود که به راحتی خونریزی می کند. پزشکان مطمئن نیستند چه چیزی موجب بروز آنها می شود، اما فکر می کنند حوادث و حساسیت های جزئی می توانند در شکل گیری آنها نقش داشته باشند. برخی زنان نیز در دوران بارداری آنها را تجربه می کنند، که حاکی از این است که تغییرات هورمونی نیز می توانند عاملی تأثیر گذار باشند.

تشخیص و درمان گرانولوم پیوژنیک

گرانولوم پیوژنیک معمولاً نرم، بدون درد، و به رنگ قرمز پر رنگ یا بنفش است. درمان عموماً شامل برداشت برجستگی با کمک جراحی است.

علل برآمدگی داخل دهان

سرطان دهان

سرطان دهان نوعی زائده سرطانی است که می تواند در هر جایی از داخل دهان یا قسمت های بالایی حلق رشد کند. سرطان دهان می تواند از نظر بافت و ظاهر متفاوت باشد. آنها می توانند در اشکال مختلفی بوجود بیایند، از جمله:

·غده یا برآمدگی

·منطقه هایی که پوست آنها ضخیم شده است

·نقاط یا پوسته های زبر و خشن

·زخم ها یا حساسیت های مداوم

·لکه های قرمز یا سفید رنگ

·قسمت های کوچک و ساییده شده

دیگر علائم سرطان های دهانی عبارتند از:

·گلو درد، یا احساسی مانند گیر کردن چیزی داخل گلو

·بی حسی

·گرفتگی صدا یا تغییر صدا

افرادی که هر یک از علائم و نشانه های زیر را به مدت ۲ هفته یا بیشتر تجربه می کنند باید به پزشک یا دندانپزشک مراجعه کنند.

تشخیص و درمان سرطان دهان

دندانپزشک ممکن است در طول چکاپ های معمولی متوجه بروز ناهنجاری هایی داخل دهان شود و بیمار را برای معاینات دقیق تر به یک پزشک ارجاع دهد. در برخی موارد، پزشک ممکن است بیوپسی یا بافت برداری را انجام دهد. بیوپسی عبارت است از برداشت همه یا قسمتی از زائده و ارسال آن به آزمایشگاه برای آزمایشات بیشتر. برای تشخیص ممکن است از تصاویر رادیوگرافی با اشعه ایکس یا ام آر آی از منطقه ای که تحت تأثیر قرار گرفته است استفاده شود.

درمان دقیق به نوع و مرحله سرطان بستگی دارد، اما معمولاً حداقل شامل یکی از موارد زیر می شود:

·جراحی

·پرتو درمانی

·شیمی درمانی

چه زمانی باید به دندانپزشک مراجعه کرد؟

افراد در صورتی باید به دندانپزشک مراجعه کنند که هر یک ضایعاتی که ذکر شد را بیشتر از ۲ هفته داشته باشند. گرچه چنین ضایعاتی اغلب بی خطر هستند، اما لازم است هر چه سریعتر احتمال شرایط جدی تر از بین برود. در اکثر موارد، شناسایی زود هنگام سرطان دهان می تواند نرخ موفقیت درمان را افزایش دهد.

افراد در صورتی که فکر می کنند کیست دندانی یا آبسه دارند باید بلافاصله به دندانپزشک مراجعه کنند. بدون درمان فوری، این شرایط می تواند منجر به بروز مشکلات پیچیده تری، از قبیل انتشار عفونت و از دست رفتن دندان شود.

خلاصه

اکثر برآمدگی های داخل دهان و روی لثه ها نسبتاً بی خطر هستند و اغلب بدون هیچ درمانی، ظرف چند روز برطرف می شوند. در برخی موارد، برآمدگی های روی لثه ها می توانند حاکی از وجود یک مشکل جدی باشند. افراد در صورت مشاهده برآمدگی های مقاوم یا دردناک یا دیگر انواع ضایعات داخل دهان، باید به پزشک یا دندانپزشک مراجعه کنند. شرایط خاصی مانند آبسه های دندانی و زائده های سرطانی، نیاز به درمان های پزشکی اورژانسی دارند. درمان های زود هنگام معمولاً منجر به بروز نتایج بهتری می شوند.