بیماری لثه یا پریودنتیت چیست؟

بیماری لثه چیست؟

بیماری لثه که تحت عنوان بیماری پریودنتال نیز شناخته می شود، نوعی عفونت باکتریایی است که لثه ها و گاهی اوقات استخوانی که دندان را در بر گرفته است را شامل می شود. بیماری لثه می تواند یک یا چند دندان را تحت تأثیر قرار دهد و می توانند از یک حساسیت ساده (ژنژیویت) تا عفونت شدید (پریودنتیت) باشد. مهم است توجه خاصی به لثه های خود داشته باشید زیرا اگر از لثه های خود به خوبی مراقبت نکنید، شما از دهان خود مراقبت نمی کنید.

بیماری لثه یا پریودنتیت

مراحل بیماری لثه

در زیر ما با جزئیات به بیان مراحل شایع و جدی بیماری های لثه خواهیم پرداخت:

ژنژیویت

ژنژیویت نخستین و خفیف ترین شکل بیماری لثه است و مشخصه اصلی آن قرمزی و تورم لثه ها است. بر خلاف بیماری های جدی تر باکتریال لثه، ژنژیویت به ندرت نیاز به درمان جراحی دارد و معمولاً می تواند با پاکسازی های تخصصی و حرفه ای دندانی و پس از آن با توجه به مراقبت های معمول دهان و دندان ها قابل درمان و کنترل است.

پریودنتیت مزمن

پریودنتیت مزمن شایع ترین شکل بیماری کامل لثه است. مهم ترین علائم و نشانه ها عبارتند از تحلیل لثه ها و تشکیل پاکت های پریودنتال بین لثه ها و دندان ها. پریودنتیت مزمن اغلب در افراد بزرگسال بیشتر از کودکان اتفاق می افتد؛ و اکثر افرادی که این شرایط را دارند بالای ۳۵ سال هستند.

پریودنتیت تهاجمی

به طور کلی، بیماری های لثه در کودکان نادر هستند، اما برخی کودکان و افراد بزرگسال دچار پریودنتیت تهاجمی می شوند، حتی اگر غیر از این بیماری کاملاً سالم باشند. پریودنتیت تهاجمی می تواند در کودکان ۳ ساله و حتی کوچکتر اتفاق بیفتد. تا سن ۲۰ سالگی، افرادی که بویژه پریودنتیت تهاجمی دارند ممکن است دندان های خود را از دست بدهند. بیماری های لثه که زیر مجموعه پریودنتیت تهاجمی هستند شرایطی را در نوجوانان شامل می شوند (که گاهی اوقات تحت عنوان پریودنتیت موضعی نوجوانان شناخته می شود) که عبارت است از انباشتگی بیش از حد باکتری های لثه. شرایط نه چندان شایع دیگر، که گاهی اوقات تحت عنوان پریودنتیت قبل از بلوغ به آن اشاره می شود، کودکان کم سن را مدت کوتاهی پس از ظاهر شدن دندان های شیری آنها تحت تأثیر قرار می دهد. کودکانی که بیماری لثه دارند از دندان درد شکایت ندارند، اما علائم شایع بیماری لثه در کودکان عبارتند از پلاک های شدید؛ قرمزی، تورم، یا خونریزی لثه ها؛ و وجود چرک و بوی ناخوشایند دهان.

پریودنتیت نکروز دهنده

از بین تمام بیماری های لثه، این نوع ممکن است از همه شدیدتر باشد. که تحت عنوان ژنژیویت زخمی نکروز دهنده مزمن نیز شناخته می شود، شرایطی که می تواند بافت ها، الیاف پریودنتال لیگامان، و استخوان های داخل دهان را تحت تأثیر قرار دهد. پریودنتیت نکروز دهنده بیشتر در افراد سیگاری و افرادی شایع است که دچار سوء تغذیه دارند یا بیماری دارند که سیستم ایمنی بدن آنها را با مشکل مواجه می سازد مانند HIV/AIDS.

بیماری لثه یا پریودنتیت

مقایسه ژنژیویت و پریودنتیت

اصلاح “ژنژیویت”، “پریودنتیت”، و “بیماری پریودنتال” اغلب به جای هم استفاده می شوند، اما در حقیقت آنها سه معنای مجزا دارند. هر یک از این مراحل سلامت دهان بسیاری افراد را تأثیر قرار داده اند، میلیون ها نفر تعدادی از دندان های خود را در نتیجه پوسیدگی یا بیماری لثه از دست داده اند، و تعدادی دیگر همه دندان های خود را به همین دلایل از دست داده اند.

• ژنژیویت به التهاب لثه ها در نتیجه وجود مقدار زیادی پلاک روی دندان ها اشاره دارد. علائم و نشانه هاش ژنژیویت عبارتند از لثه های قرمز و تورم، یا لثه هایی که به سادگی هنگام مسواک زدن دچار خونریزی می شوند. این خفیف ترین شکل بیماری لثه است و از آنجا که بسیار شایع است، اگر به آن مبتلا باشید ممکن است متوجه علائم و نشانه های آن نشوید.
• پریودنتیت به بیماری پیشرفته لثه اشاره دارد. در پریودنتیت، بافت لثه از روی دندان ها کنار می رود، و پاکت هایی بوجود می آورد که درون آنها باکتری های اضافی می توانند انباشته شوند و موجب بروز عفونت شوند. علائم ممکن پریودنتیت عبارتند از قرمزی و تورم مداوم یا خونریزی لثه ها، درد هنگام جویدن، قرار گیری بد دندان ها، تحلیل لثه ها، یا پاکت بین دندان ها و لثه ها، زخم داخل دهان، و دندان های لق یا حساس. پریودنتیت می تواند موجب بروز آسیب های ماندگار به دندان های شما و استخوان هایی شود که آنها را حمایت می کنند و علل اصلی از دست رفتن دندان ها هستند. از آنجا که پریودنتیت شکل بسیار شدید بیماری لثه است، خودتان نمی توانید آن ار در منطل درمان کنید. در صورتی که هر یک از این علائم بیماری پریودنتال را تجربه کردید، سعی کنید در اسرع وقت به دندانپزشک مراجعه کنید.
• بیماری پریودنتال اصطلاح کلی تر بیماری لثه است بنابراین، هم ژنژیویت و هم پریودنتیت را شامل می شود.

آیا شما پریودنتیت دارید یا ژنژیویت؟

اگر شما مطمئن نیستید، در اینجا به بیان برخی از نکات می پردازیم تا به تفاوت ها پی ببرید.

• سن: پریودنتیت در نوجوانان نادر است، اما در آنها ممکن است ژنژیویت مشاهده شود.
• درد: درد هنگام جویدن می تواند یکی از علائم و نشانه هایی باشد که بیماری پریودنتال شما پیشرفت کرده است و از ژنژیویت به پریودنتیت تبدیل شده است.
• وضعیت دندان ها: در صورتی که ژنژیویت داشته باشید، دندان های شما باید محکم در جای خود قرار داشته باشند، گرچه ممکن است لثه های شما حساس و آسیب پذیر، قرمز، و متورم باشند. در صورتی که یک یا چند دندان شما لق شوند، بیشتر احتمال دارد که شما پریودنتیت داشته باشید.
• بوی دهان: در صورتی که ژنژیویت شما پیشرفت کرده و به پریودنتیت تبدیل شده باشد، به دلیل وجود باکتری های زیاد دندان ها و لثه ها داخل دهان خود، ممکن است متوجه بوی بد ناخوشایند مداوم دهان خود شوید.

علائم و نشانه های بیماری لثه

بیماری لثه از نظر وخامت متفاوت است از قرمزی و تورم لثه ها (ژنژیویت) گرفته تا عفونت های وخیم تر (پریودنتیت). علائم بیماری لثه همیشه مشهود نیستند تا زمانی که ژنژیویت پیشرفت کرده و به پریودنتیت تبدیل شده باشد. ژنژیویت به طور کلی به عنوان التهاب اطراف دندان تعریف می شود، که زمانی اتفاق می افتد که پلاک و تارتار روی دندان ها تشکیل می شوند. بهداشت بد دهانی اصلی ترین علت بروز پریودنتیت است، و این شرایط به احتمال زیاد در افراد بزرگسال ۳۰ ساله و بالاتر بروز می یابد.

بیماری لثه یا پریودنتیت

علائم و نشانه های بیماری لثه عبارتند از:

• درد: درد یا تحریک پذیری لثه ها یا درد در دندان ها.
• تورم: تورم لثه ها یا لثه هایی که قرمز یا بنفش به نظر می رسند می توانند از جمله علائم و نشانه های بیماری لثه باشند. لثه های سالم باید محکم و صورتی رنگ به نظر برسند.
• بو و مزه: بوی بد مداوم و مزه ناخوشایند داخل دهان از جمله علائم ممکن بیماری لثه هستند.
• فضای خالی: گسترش فضاهای خالی بین دندان های شما، یا تغییر در نحوه قرار گیری دندان ها روی یکدیگر وقتی دهان خود را می بندید. علاوه بر این، تحلیل رفتن لثه ها می تواند از جمله علائم اولیه بیماری لثه باشد.
• خونریزی: علائم بیماری لثه که باید مراقب آنها باشید خونریزی لثه ها هنگام مسواک زدن یا نخ دندان هستند.
• لق شدن دندان ها: لثه هایی که از روی دندان ها کنار می روند، باعث ایجاد پاکت هایی اطراف دندان ها می شوند که باکتری های اضافی می توانند در آنجا انباشته شوند.

اگر علائم و نشانه های بیماری لثه را دارید، دندانپزشک شما دندان ها و لثه های شما را معاینه خواهد کرد تا این تشخیص را تأیید کند. در صورتی که علائم و نشانه های بیماری لثه خیلی زود تشخیص داده شوند، ممکن است درمان به سادگی یک پاکسازی دقیق دندانی باشد و یک تجدید نظر در مورد مراقبت های روتین خانگی دهانی.

بیماری لثه یا پریودنتیت

علل بروز بیماری لثه

بسیاری از علائم و نشانه های بیماری لثه تا زمانی که بیماری به خوبی نهادینه نشده باشد بروز پیدا نمی کنند، بنابراین، مهم است با برخی از عوامل خطر برای بیماری لثه آشنایی داشته باشید. شناسایی عوامل خطرزا و بذل توجه به بهداشت دهان می توانند به شما کمک کنند علائم بیماری لثه را خیلی زود شناسایی کنید تا بتوانید هر چه سریع تر به دندانپزشک مراجعه کنید. یکی از اصلی ترین علل بروز بیماری لثه تشکیل و تجمع باکتری اطراف لثه ها است. هر روز باکتری های مضر روی دندان ها و اطراف خط لثه ها انباشته می شوند. در صورتی که باکتری دندان و لثه ها با کارهای روتین مراقبتی دهان مانند مسواک زدن و نخ دندان کشیدن زدوده نشوند، آنها می توانند منجر به بروز التهال لثه ها و ژنژیویت شوند. در صورتی که این مشکل درمان نشده باقی بماند، می تواند پیشرفت کند و به بیماری پریودنتیت تبدیل شود که جدی تر است.

بیماری لثه یا پریودنتیت

عوامل خطرزای همراه با بیماری لثه

• کشیدن سیگار: بسیاری از مطالعات حاکی از این هستند که کشیدن سیگار یا استفاده از فراورده های تنباکو به میزان قابل توجهی خطر ابتلای شما به بیماری لثه را افزایش می دهد. در صورتی که شما سیگار می کشید یا از دیگر فراورده های تنباکو استفاده می کنید، و متوجه برخی از علائم و نشانه های بیماری لثه شدید، مصرف تنباکو را قطع کنید یا کاهش دهید و هر چه سریع تر به دندانپزشک مراجعه کنید.
• ژنتیک: در صورتی که یکی از اعضای خانواده شما علائم و نشانه های بیماری لثه را دارد یا سابقه بیماری لثه را دارد، توجه زیادی به مراقبت های روتین دهانی داشته باشید و برای پاکسازی های تخصصی دندان ها و چکاپ به طور منظم به دندانپزشک مراجعه کنید.
• هورمون ها: گرچه تحقیقات بیشتری لازم است، اما برخی از مطالعات حاکی از این هستند هورمون هایی که با بلوغ، بارداری، و یائسگی همراه هستند می توانند خطر بیماری لثه را در زنان بالا ببرند. بلوغ، بارداری، و یائسگی دقیقاً عامل بروز بیماری لثه نیستند، اما زنان باید مطمئن باشند که در طول این دوران توجه زیادی به مراقبت های دهان خود دارند.
• شرایط پزشکی: دیابت با افزایش خطر برای بیماری پریودنتال همراه است. علاوه بر این، شیمی درمانی یا درمان های دیگر برای بیماری هایی مانند سرطان یا ایدز می توانند خطر ابتلای شما به بیماری پریودنتال را افزایش دهند.
• استرس: مطالعات نشان داده اند که استرس می تواند مبارزه با عفونت ها، و از جمله بیماری پریودنتال را برای بدن دشوارتر کند.
• داروها: داروهایی که بزاق دهان را خشک می کنند می توانند باعث شوند خطر بیماری پریودنتال شما افزایش پیدا کند. بزاق دهان با کمک به شسته شدن پلاک های دهانی و باکتری ها از روی دندان ها، به محافظت از شما در برابر بیماری پریودنتال کمک می کند.
• سابقه خانوادگی: برخی افراد به سادگی تنها با خاطر وراثت خود، بیشتر مستعد بیماری پریودنتال هستند. در صورتی که تعداد زیادی از بستگان شما بیماری پریودنتال داشته اند، ممکن است شما نیز در معرض خطر ابتلا به آن باشید.