جراحی پیوند لثه
در این نوشته می خوانید:
اگر می بینید که تعدادی از دندان های شما بلندتر از قبل به نظر می رسند یا دائماً حساسیت به گرما و سزما را تجربه می کنید، ممکن است لثه های شما در حال تحلیل رفتن باشند و پوشش بخشی از ریشه دندان شما از دست رفته باشد. تحلیل لثه به تدریج اتفاق می افتد، و ممکن است از چشم شما پنهان بماند. درمان پیوند لثه برای لثه های تحلیل رفته می تواند به پیشگیری از هر گونه تحلیل بیشتر بافت لثه پیشگیری کند.
علل بروز تحلیل لثه
بیماری پریودنتال (لثه) یکی از علل شایع تحلیل لثه است و بهداشت بد دهانی، زمینه ژنتیکی، تغییرات هورمونی، دیابت، و بیماری های دیگر همگی می توانند خطر بروز عفونت اولیه را افزایش دهند. با این حال، مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها (CDC) گزارش داده است که احتمال گسترش بیماری لثه در افراد سیگاری ۴ برابر بیشتر از افراد غیر سیگاری است. اکثر انواع محصولات تنباکو می توانند این خطر را در شما افزایش دهند.
دلایل دیگر برای تحلیل لثه عبارتند از محکم مسواک زدن یا تکنیک نادرست مسواک زدن، فشار زیادی که با فشردن و ساییدن دندان ها (دندان قروچه) روی یکدیگر به آنها وارد می کنید، و گاهی اوقات فشارهای غیر عادی که در نتیجه ناصاف بودن دندان ها به آنها وارد می شود. علاوه بر این، به خاطر داشته باشید که پیرسینگ های زبان و لب می توانند روی لثه ها سایش داشته باشند و موجب تحریک آنها شوند و به مرور زمان موجب ساییدگی بافت لثه شوند.
درمان های تحلیل لثه
هنگامی که تحلیل لثه ها در نتیجه تشکیل تارتار سنگین و زیاد روی دندان ها و بیماری لثه بروز پیدا کرده باشد، انجمن دندانپزشکان آمریکا (ADA) به عنوان نخستین گام در توقف تحلیل لثه، استفاده از تمیز کننده های تخصصی را توصیه می کند. علاوه بر این، فرایندهایی به نام جرمگیری و تسطیح سطح ریشه ها پلاک های باکتریایی و تارتار انباشته شده روی دندان ها و سطوح ریشه ها را می زدایند، و به لثه های شما کمک می کنند بهبود پیدا کنند و از هر گونه تحلیل بیشتری پیشگیری شود.
با این حال، اگر تحلیل شما گسترده تر است، می توان به فکر جراحی پیوند لثه بود، که نه تنها منطقه ای که زخم است را بهبود می بخشد، بلکه به پیشگیری از بروز عفونت اضافی نیز کمک می کند.
جراحی پیوند لثه چگونه انجام می شود؟
قبل از انجام جراحی، دندانپزشک کار خود را با یک جرمگیری عمیق آغاز خواهد کرد: فرایندی که در آن لثه ها و دندان ها به صورت عمیق پاکسازی خواهند شد تا باکتری ها و تارتار زدوده شوند. گام بعدی روت پلنینگ یا تسطیح سطح ریشه است که عموماً روند صاف و صیقلی کردن سطوح ریشه های دندان است. اغلب، و نه همیشه، جرمگیری و تسطیح سطح ریشه به طور همزمان انجام می شوند. پس از انجام مراحل آماده سازی، دندانپزشک ادامه می دهد و مناسب ترین نوع پیوند ریشه را برای شما انجام خواهد داد.
انواع جراحی پیوند لثه
سه نوع جراحی پیوند لثه وجود دارد:
پیوند لثه آزاد Free gingival graft
اگر دندانپزشک شما این نوع جراحی را به شما پیشنهاد دهد، باید انتظار داشته باشید دندانپزشک یک تکه بافت بسیار ظریف از سقف دهان شما بردارد و آن را به منطقه ای که نیاز به توجه دارد بخیه بزند. این نوع جراحی پیوند در صورتی مناسب است که لثه ها نازک باشند یا نیاز به بافت بیشتری برای توقف پیشرفت تحلیل لثه داشته باشند.
پیوند بافت همبند Connective tissue graft
پیوند بافت همبند یکی از رایج ترین انواع جراحی های لثه است، و شامل باز کردن یک فلپ بسیار ریز در سقف دهان و برداشتن یک تکه بافت همبند از زیر لایه بالایی بافت است. سپس دندانپزشک بافت برداشته شده را به بخش خاصی که نیاز به بافت لثه دارد بخیه می زند.
پیوند پدیکل، لترال، یا پایه دار Pedicle graft
با پیوند پدیکل، لترال، یا پایه دار، جراح دندان یک بافت فلپ از بخشی درست کنار بخشی که تحلیل رفته است ایجاد می کند. وی سپس بخش تحلیل رفته بافت لثه را با استفاده از فلپ می پوشاند. به عبارت دیگر، بافت موضعی برای جابجا شدن روی منطقه تحلیل رفته استفاده می شود، بنابراین، از استخراج بافت از بخش دیگری از دهان کاملاً اجتناب می شود. این نوع جراحی پیوند رایج ترین و موفق ترین محسوب می شود. با این حال، برای حصول بهترین نتایج از پیوند پدیکل، لازم است بیمار بافت زیادی در منطقه آسیب دیده داشته باشد.
بهبود پس از جراحی پیوند لثه
جراحی پیوند لثه عموماً به دلیل بی حس کننده های موضعی که برای انجام آنها استفاده می شود، فرایندی کاملاً بدون درد است. با این حال، پس از انجام فرایند ممکن است مقداری درد و ناراحتی تجربه کنید، که دندانپزشک شما تمام تلاش خود را به کار خواهد بست تا از این جراحی تجربه ای کاملاً بدون درد داشته باشید. سطح دردی که شما تجربه می کنید نیز بسته به نوع پیوند لثه ای که انجام داده اید متفاوت خواهد بود. اگر هیچ بافتی از سقف دهان شما برداشته نشود، احتمالاً روی هم رفته هیچ دردی نخواهید داشت. با این حال، اگر بافت برداشته شود، شما باید انتظار مقداری ناراحتی پس از فرایند را داشته باشید.
وقتی جراحی شما کامل شد، عموماً اثر داروی بی حس کننده شما ظرف چند ساعت از بین خواهد رفت. این معمولاً همان زمانی است که مقداری درد تجربه خواهید کرد. علاوه بر این، به مدت چند روز پس از جراحی پیوند لثه، داشتن مقداری تورم نیز شایع و عادی است. برای کمک به کاهش این ناراحتی، دندانپزشک شما ممکن است داروهای OTC مانند تیلنول یا ایبوپروفن را توصیه کند. علاوه بر این، اگر خطر بروز عفونت نیز وجود داشته باشد، ممکن است برای شما آنتی بیوتیک تجویز کنند.
مراقبت های پس از جراحی پیوند لثه برای کاهش درد
گرچه بخشی از روند بهبود تنها با صبر کردن سپری خواهد شد. اما کارهایی هم هستند که شما با انجام آنها می توانید به کاهش ناراحتی کمک کنید، و مهم تر از همه اینکه احتمال بروز مشکلات بیشتر را کاهش خواهید داد. پس از اتمام فرایند این نکات را به خاطر داشته باشید:
- برای کمک به کاهش یا حذف خونریزی، یک گاز استریل کنار موضع قرار دهید، مراقب باشید گاز را دقیقاً روی موضع قرار ندهید، بلکه کنار آن قرار دهید.
- به مدت ۳ تا ۷ روز از انجام هر گونه فعالیت شدیدی خودداری نمایید.
- از کشیدن لب خود در تلاش برای دیدن زخم، خودداری کنید.
- به مدت ۲۴ ساعت از مسواک زدن و استفاده از دهانشویه خودداری کنید.
- از کشیدن زبان خود روی موضع خودداری کنید.
- به مدت دو تا سه روز از خوردن و نوشیدن غذاها و مایعات داغ خودداری کنید و یک هفته نخست رژیم غذای نرم داشته باشید، و ذره ذره غذاهای سفت تر را وارد رژیم غذایی خود کنید.
- به مدت یک ماه از کشیدن مسواک روی لثه های نزدیک منطقه جراحی شده خودداری کنید. وقتی مسواک زدن آن منطقه را دوباره آغاز کردید، حتماً از مسواکی استفاده کنید که فرچه های نرم دارد و برای مسواک زدن از حرکات آرام استفاده کنید.
مزایای پیوند لثه
پیوند لثه، علاوه بر متوقف شدن روند تحلیل لثه و از دست رفتن استخوان، می تواند حساسیت دندان (مخصوصاً به غذاهای سرد و گرم) را نیز کاهش دهد و از ریشه های دندان های شما در برابر پوسیدگی ریشه محافظت می کند. علاوه بر این، پیوند لثه در نهایت به داشتن یک خط لثه هموار و یکدست منتهی خواهد شد و به شما موهبت لبخند زدن و حرف زدن بدون حساسیت نسبت به ظاهر دندان های خود را خواهد بخشید.
چرا انجام پیوند لثه مهم است؟
پس از تحلیل رفتن بافت لثه، اکثر افراد متوجه می شوند که تفاوت رنگ بین ریشه دندان و مینای دندان قابل مشاهده است. مهم تر از همه اینکه، ریشه دندانی که پوشش خود را از دست داده است پایانه های عصبی نزدیک به سطح دارند که گاهی اوقات موجب بروز حساسیت به دماهای شدید می شود. علاوه بر این، سطوح ریشه ها نرم تر از مینای دندان ها است، بنابراین زمانی که آنها تحت حمایت بافت لثه نیستند، آنها بیشتر در معرض خطر پوسیدگی ریشه قرار دارند. اگر جراحی پیوند لثه انجام نشود، تحلیل لثه می تواند وخیم تر شود و احتمالاً منجر به از دست رفتن دندان شود. گرچه قبل از هر گونه پیوندی، دندانپزشک شما می خواهد هر گونه مشکلی که منجر به بروز تحلیل لثه شده است را برطرف نماید.
اگر فکر درد پیوند لثه شما را از انجام درمانی که نیاز دارید باز می دارد، به خاطر داشته باشید که گرچه این فرایند ممکن است به طور موقت موجب بروز مقداری ناراحتی شود، اما دهان شما سالم تر خواهد بود و به همین دلیل لبخند جذاب تری خواهید داشت.
چگونه می توان از تحلیل لثه ها پیشگیری کرد؟
تمیز نگهداشتن دندان ها و سالم نگهداشتن لثه ها کلید اصلی پیشگیری از تحلیل لثه ها است.دو مرتبه در طول روز و با استفاده از تکنیک صحیح و با مسواک دارای فرچه نرم، دندان های خود را با دقت و به طور کامل مسواک بزنید. و فراموش نکنید که: هر روز نخ دندان کشیدن باکتری ها و پلاک های دندانی را می زداید که بین دندان های شما پنهان شده اند. برای محافظت بیشتر حتی می توانید از دهانشویه های آنتی باکتریال به منظور مبارزه سریع با باکتری ها در طول روز استفاده کنید.
دندانپزشک شما ممکن است اولین کسی باشد که در یک معاینه معمولی دندان های شما متوجه منطقه تحلیل رفته لثه های شما شود و با یک پاکسازی تخصصی می تواند تارتاری که مسواک شما نمی تواند از روی دندان ها پاک کند را بردارد. بنابراین، در مورد برنامه ریزی برای مراجعه به دندانپزشک برای معاینه و پاکسازی کوشا باشید.
اگر دندان قروچه شبانه دارید، از دندانپزشک خود در مورد محافظ دندان بپرسید زیرا به شما کمک می کند این عادت را ترک کنید و از دندان های شما در برابر فشارهای وارده محافظت خواهد کرد. برای کجی دندان ها نیز در پی روش هایی برای صاف و یکدست کردن آنها باشید. در نهایت، مراقبت از علائم اولیه بیماری لثه- مانند قرمزی و تورم لثه هایی که به راحتی دچار خونریزی می شوند، یا بوی بد اداوم دهان- به شما کمک خواهند کرد قبل از آنکه عفونت نیاز به مراقبت تخصصی داشته باشد به وجود آن پی ببرید.
پیشگیری از تحلیل لثه بسیار ساده تر و کم هزینه تر از درمان لثه های تحلیل رفته است. بنابراین، اگر برنامه مراقبت خانگی خاصی ندارید یا اخیراً به دندانپزشک مراجعه نکرده اید، آن را بالا ببرید و با مشاهده نخستین علائم و نشانه های بیماری پریودنتال با یک دندانپزشک تماس بگیرید.
آیا برای انجام فرایند جراحی پیوند لثه آمادگی دارید؟
آیا شما در حال حاضر لثه تحلیل رفته دارید؟ پس احتمالاً در آینده نزدیک نیاز به جراحی پیوند لثه خواهید داشت. اکنون که اطلاعات بیشتری در مورد مراحل انجام این فرایند دارید، شامل روند بهبود، بنابراین می دانید باید انتظار چه چیزهایی را داشته باشید. تنها راهی که می تواند به شما کمک کند مطمئن شوید آیا به این فرایند دندانپزشکی نیاز دارید یا خیر، معاینه توسط دندانپزشک است. پس هر چه سریع تر برای مراجعه به دندانپزشک اقدام کنید.