مزایا و معایب هوم بلیچینگ

هوم بلیچینگ یکی از معروف ترین فرایندهای دندانپزشکی است که برای سفید کردن دندان ها انجام می شود. کاربامید پراکسید یکی از پر استفاده ترین مواد فعال در سیستم هوم بلیچینگ است. این ماده در محلول رقیق، به هیدروژن پراکسید و اوره تجزیه می شود. هر چند عموماً از کاربامید پراکسید ۱۰% (معادل هیدروژن پراکسید تقریباً ۳%) استفاده می شود، اما سیستم بلیچینگ حاوی کاربامید پراکسید ۲۲% برای استفاده در منزل نیز در دسترس قرار دارد. همواره بی خطر بودن هوم بلیچینگ مورد سؤال قرار گرفته است. در این مقاله قصد داریم به عوارض جانبی آن روی بافت های داخل دهان و نیز خطرات اصلی و احتمالی این تکنیک در دراز مدت روی بافت های نرم و دندان ها بپردازیم.

مزایا و معایب هوم بلیچینگ

عوارض احتمالی هوم بلیچینگ

حساسیت دندان ها

در گذشته، رایج ترین روش برای بلیچینگ دندان ها استفاده از هیدروژن پراکسید مایع و گرما در کنار یکدیگر بود. این روش قطعاً موجب حساسیت دندان ها در طول فرایند و پس از آن می شد. آماده سازی هیدروژن پراکسید ۳۵ درصد، با یا بدون استفاده از گرما می تواند منجر به بروز تغییرات در بافت های پالپ شود. با این حال، پالپ هایی که تحت درمان قرار گرفته بودند عموماً بر عکس این تغییرات را از خود نشان دادند و ظرف مدت ۶۰ تا ۹۲ روز بهبود یافتند. تحقیقات حاکی از این بودند که خود هیدروژن پراکسید مانع فعالیت آنزیم های پالپ می شود و حتی غلظت های بسیار پایین آن نیز قادر است به داخل پالپ نفوذ کند.

مطالعات بالینی اخیر که روی سفید کردن دندان ها با کاربامید پراکسید انجام شده اند درجات مختلفی از حساسیت دندان ها را از خود نشان داده اند که ۲۴ تا ۴۸ ساعت پس از پاک کردن ماده بلیچ کننده از روی دندان ها ادامه داشته اند. تا امروز، ثابت نشده است که تغییرات بازگشت ناپذیر پالپ به استفاده از کاربامید پراکسید مربوط باشند.

تغییر در ساختار مینای دندان

ماده سفید کننده کاربامید پراکسید موجب بروز تغییرات جزئی در ساختار سطح مینای دندان در سطوح مختلف PH می شود. این تغییرات در مقایسه با تغییرات شدیدی که در نتیجه قرار گرفتن سطح مینای دندان ها در معرض اسید فسفوریک ایجاد می شود بسیار اندک هستند.

کاهش قدرت پیوند زیبایی های روی دندان ها به دندان ها

کاربامید پراکسید با کاهش شدید پیوند رزین کامپوزیت با مینا و عاج درمان شده دندان ها، می تواند دندان ها را تحت تأثیر قرار دهد. مطالعات نشان داده اند که پراکسید اضافی روی سطح عاج و مینای دندان ها می تواند مانع پلیمریزاسیون سیستم باندینگ رزین شود. در نتیجه، فرایند باندینگ باید حداقل به مدت یک هفته پس از بلیچینگ دندان ها به تعویق بیفتد.

مزایا و معایب هوم بلیچینگ

بروز مشکل در مواد ترمیمی دندان ها

مطالعات آزمایشگاهی روی تأثیر ماده بلیچ کننده روی مواد دندانی حاکی از این هستند که پس از بلیچینگ هیچ تغییرات بالینی چشمگیری در اکثر مواد ترمیمی دندانی رخ نمی دهد. جالب است بدانید که ژل کاربامید پراکسید آزاد شدن جیوه از آمالگام های دندانی را افزایش می دهد. علاوه بر این، ترمیم های موقت متاکریلات (methacrylate) پس از قرار گرفتن در معرض کاربامید پراکسید نارنجی می شوند.

حساسیت بافت های لثه

ممکن است بیماران در طول درمان هوم بلیچینگ حساسیت بافت های نرم را تجربه کنند. مطالعات نشان داده اند که بافت های نرم لثه ها پس از قرار گرفتن در معرض محلول هیدروژن پراکسید رقیق می توانند واکنش التهابی مزمن از خود نشان دهند. غلظت بالای (۳۰%) هیدروژن پراکسید به طور موقت موجب تغییر رنگ بافت های نرم لثه می شود. با این حال، زمانی که برای استفاده از تکنیک هوم بلیچینگ با کاربامید پراکسید ۱۰%، تری به گونه ای طراحی شود که محلول با بافت نرم تماس نداشته باشد، مشکل چندانی برای بافت های نرم بوجود نخواهد آمد. علاوه بر این، محصولات کاربامید پراکسید به عنوان رزین برای اهداف پریودنتال نیز استفاده می شوند و واقعاً می توانند میزان ایجاد پلاک و ژنژیویت را کاهش دهند.

خطرات طولانی مدت یا سیستمیک احتمالی هوم بلیچینگ

در روش هوم بلیچینگ، قرار گرفتن در معرض ماده سفید کننده پراکسید به دندان ها محدود نمی شود. ماده سفید کننده با بافت های نرم داخل دهان تماس پیدا می کند و به طور تصادفی ممکن است قورت داده شود. بنابراین، ابداع تکنیک های هوم بلیچینگ موجب بروز نگرانی های مربوط به این شده است که آیا ماده بلیچینگ پر اکسید تأثیرات مخرب دراز مدت روی بافت های نرم دارد یا منجر به تغییرات سیستمیک می شود.

هیدروژن پراکسید اکسید شونده oxidant, hydrogen peroxide با مشکلاتی مانند سرطان زایی carcinogenesis، ژنوتوکسیک genotoxicity، سیتوتوکسیک cytotoxicity، پیری، و آسیب به ریه ها همراه بوده است. برخی از تأثیرات هیدروژن پراکسید با تبدیل آن به گونه های رادیکال اکسیژن واکنش پذیر، بویژه رادیکال هیدروکسیل hydroxyl radical (OH) مرتبط است. با این حال، هیدروژن پر اکسید یکی از متابولیت های میانجی طبیعی بدن انسان است که در نهایت به آب و اکسیژن تجزیه می شود. بدن انسان به سد حفافظتی ترکیبات بزاقی، و نیز مکانیزم های دفاعی مختلف مخاط دهانی مجهز است که می توانند به طور مؤثر هیدروژن پراکسید را به صورت داخل سلولی و برون سلولی تجزیه کنند. برای بررسی تأثیرات تکنیک هوم بلیچینگ روی بدن تحقیقات بیشتری نیاز است.

بررسی پیامدهای چشمگیر سیستمیک و بافت نرم پس از قرار گرفتن در معرض هیدروژن و کاربامید پراکسید حاکی از این است که هضم مقادیر زیاد کاربامید پراکسید برای انسان ها خطرناک است. با این حال، می توان گفت هضم کاربامید پراکسید تقریباً ۱۰% توسط انسان ها، طی درمان بلیچینگ معمول، اثرات سوء چندانی ندارد. بنابراین زمانی که افراد بزرگسال از محصولات بلیچینگ کاربامید پراکسید ۱۰% در منزل استفاده می کنند، مسمومیت مزمن در پی وارد شدن آن به سیستم گوارش، موجب بروز مشکلات بالینی نخواهد شد