بیماری مفصل فکی گیجگاهی

اختلال فکی گیجگاهی شرایطی است که در آن مفاصل فک، عضلات صورت و دندان ها در یک راستا قرار ندارند و یا تحت فشار غیر طبیعی هستند. این می تواند منجر به بروز درد در خود مفاصل، عضلات صورت، یا دندان ها شود. عوامل متعدد زیادی وجود دارند که می توانند در بروز اختلال مفصل فکی گیجگاهی نقش داشته باشند، از جمله، کجی بایت، دندان قروچه (فشردن و ساییدن دندان ها روی یکدیگر)، استئوآرتریت، یا تروما و حادثه شود. گرچه اختلالات مفصل فکی گیجگاهی برای زندگی بیمار مخاطره آمیز نیست، اما اگر درمان نشده باقی بماند، می تواند نقش چشمگیری در ناراحتی و احساس فشار داشته باشد. در مزمن حتی می تواند منجر به گسترش بیماری هایی مانند اضطراب و افسردگی شود.

پزشکان و دندانپزشکان مراقب سلامت بیماران خود هستند و همه موارد را جدی می گیرند و طرح درمانی که مناسب همه نیازهای شخصی بیمار خود باشد را ارائه می دهند. اگر در مورد گزینه های درمان اختلالات مفصل فکی گیجگاهی فکر می کنید یا درد فک را تجربه می کنید به دندانپزشک خود مراجعه کنید تا با یک مشاوره اطلاعات بیشتری کسب کنید.

علل بروز اختلالات مفصل فکی گیجگاهی کدامند؟

امکان ندارد که شما به سادگی یک روز صبح از خواب بیدار شوید و دچار اختلال مفصل فکی گیجگاهی شده باشید. این اختلال در حقیقت می تواند در طول دوران کودکی آغاز شود، و نشانه آن تنفس دهانی است. این به کجی فک اشاره دارد. این مشکلات ناشی از علل مادرزادی هستند.

علل بروز اختلالات مفصل فکی گیجگاهی نه تنها می توانند به مشکلات بایت مربوط شوند، بلکه می توانند ناشی از مسائل جزئی تر مانند استرس و فشردن و ساییدن شبانه دندان ها در طول خواب باشند. حوادث تروماتیک به مفاصل فک یا عضلات وابسته به آن نیز می توانند منجر به بروز اختلالات مفصل فکی گیجگاهی شوند. برخی علل اختلالات مفصل فکی گیجگاهی هنوز ناشناخته هستند، گرچه تحقیقات به پیش زمینه ژنتیکی ممکن این اختلال اشاره می کنند.  در زیر به برخی از علل بروز اختلالات مفصل فکی گیجگاهی اشاره خواهیم کرد:

• بایت غیر همراستا بین فک های بالا و پایین.
• فشردن یا ساییدن دندان ها روی یکدیگر.
• جابجا شدن ضربه گیر نرم یا دیسک بین توپ و سوکت مفصل.
• آرتروز موجود در مفصل.
• استرس، که می تواند باعث شود فرد عضلات صورت و فک خود را سفت کند یا دندان های خود را روی هم فشار دهد.
• آسیب به فک، سر، یا گردن که روی مفصل فکی گیجگاهی تأثیر می گذارد.

اختلالات فکی گیجگاهی

خطرات ناشی از عدم درمان اختلال مفصل فکی

• اختلالات مفصل فکی گیجگاهی می توانند اختلال زیادی در زندگی افرادی بوجود بیاورند که از آن رنج می برند. سر درد مداوم، تنش و فشار گردن، فشردن و ساییدن دندان ها روی یکدیگر، و دیگر علائم اختلال می توانند مشکلاتی برای سلامت فرد بوجود بیاورند. اغلب خواب فرد در نتیجه فشردن و ساییدن دندان ها روی یکدیگر بریده بریده می شود؛ این می تواند منجر به بروز مشکلاتی در دراز مدت شود از جمله آپنه خواب، بی خوابی، کابوس، و عدم تعادل ریتم کورتیزول. علاوه بر این، تحقیقات نشان می دهند که بد خوابی می تواند نقش بزرگی در افسردگی و اضطراب داشته باشد زیرا در واکنش های طبیعی هورمون های بدن اختلال ایجاد می کند.
• مشکلات پزشکی دیگر: TMJ می تواند منجر به بروز دیگر مشکلات پزشکی شود. اکثر افرادی که از این اختلال رنج می برند تلاش خواهند کرد با خود درمانی درد خود را تسکین دهند. به مرور زمان، این می تواند موجب اعتیاد و وابستگی به داروها شود. بسیاری از افرادی که از اختلالات مفصل فکی گیجگاهی رنج می برند اگر مشکل خود را نزد پزشک حل نکنند ممکن است به مصرف الکل و سوء مصرف مواد روی بیاورند. درد مداوم مفصل فکی گیجگاهی، همراه با فشردن و ساییدن دندان ها روی یکدیگر می توان موجب بروز اختلالات خواب و بی خوابی شود. علائم اختلالات مفصل فکی گیجگاهی ممکن است با افسردگی نیز ارتباط داشته باشد، که می تواند تأثیر منفی ریو عملکرد شغلی، ارتباطات اجتماعی، و کیفیت زندگی داشته باشد. درمان نکردن اختلالات مفصل فکی گیجگاهی می تواند منجر به سوء تغذیه و اختلالات تغذیه ای احتمالی شود. علت این است که برخی بیماران سعی می کنند تنها برخی غذاهای نرم، و مایعات را مصرف کنند یا اصلاً چیزی نخورند. هیچ کس مجبور نیست از این مشکلات پزشکی رنج ببرد زیرا TMJ با درمان های بی خطر و غیر جراحی می تواند برای همیشه درمان شود.
• سلامت دندان ها: به تعویق انداختن درمان اختلالات مفصل فکی گیجگاهی می تواند منجر به بروز دیگر مسائل و مشکلات برای سلامت دندان ها شود. فشردن و ساییدن دندان ها روی یکدیگر می تواند منجر به شکستن دندان ها و ساییدگی مینای دندان ها شود. افرادی که از اختلال مفصل فکی گیجگاهی رنج می برند، معمولاً یک سمت فک خود را به سمت دیگر ترجیح می دهند که می تواند باعث بروز تورم در یک سمت صورت و عدم تقارن رشد عضلات شود. این می تواند باعث شود چهره فرد ظاهر نامتقارنی پیدا کند. علاوه بر این، دندانپزشک شما ممکن است در مورد ساییدگی زود هنگام دندان ها و لثه ها در نتیجه ساییدن و فشردن دندان ها روی یکدیگر ابراز نگرانی کند.
• وزوز گوش و مشکلات فک: از آنجا که مفاصل مستقیماً زیر گوش ها واقع شده اند، اختلال مفصل فکی گیجگاهی ممکن است منجر به بروز وز وز گوش یا حتی مشکلات دائمی برای شنوایی شود. مشکلات گوش داخلی می توانند منجر به بروز مشکلاتی برای تعادل نیز شوند و سر گیجه و گیجی مکرر اجتناب ناپذیر خواهند بود. دید فرد نیز ممکن است با مشکل مواجه شود. اختلالات مفصل فکی گیجگاهی می توانند منجر به بروز مشکلات جدی فک مانند قفل شدگی فک شود. ممکن است فک به طور دائمی باز بماند، و منجر به لزوم مراجعه به بیمارستان شود. شکستگی غضروف مفصل نیز می تواند موجب جابجایی فک شود.

اختلالات فکی گیجگاهی

علائم و نشانه های بیماری مفصل گیجگاهی

اختلالات مفصل فکی گیجگاهی می تواند منجر به بروز درد مزمن شود. این مشکل بیشتر بین افراد جوانتر، بین سنین ۲۰ تا ۴۰ سالگیف و بیشتر در زنان شایع است. از جمله علائم شایع با اختلالات مفصل فکی گیجگاهی عبارتند از:

• درد یا تحریک پذیری در صورت، ناحیه مفاصل فک، گردن، و شانه ها، یا داخل و اطراف گوش هاف هنگام جویدن یا باز کردن دهان.
• قفل شدن فک در حالت بسته یا باز.
• صدای کلیک و در رفتگی در مفاصل فک هنگام جویدن یا به سادگی هنگام باز و بسته کردن دهان.
• سر درد مستمر.
• خشکی غیر عادی فک.
• صدای زنگ داخل گوش (وز وز گوش).
• دندان قروچه غیر ارادی.
• احساس خستگی داخل صورت.
• درد بالای شانه ها.
• سر گیجه.

در صورت درمان نشدن چه مشکلی برای فک و بایت بروز می یابد؟

سه عنصر بایت- دندان ها، عضلات جونده، و مفصل فکی گیجگاهی- همگی باید برای عملکرد صحیح با یکدیگر کار کنند. وقتی این سه جزء با یکدیگر کار می کنند، شما هیچ دردی در ناحیه صورت یا فک ندارید و جویدن بی صدا است. اما زمانی که یکی از این سه جزء در نحوه ایستادن دچار مشکل شود، می تواند منجر به بروز مشکلاتی در بایت شود که منجر به بروز درد در فک و صورت خواهد شد که می تواند به گردن و شانه ها نیز منتقل شود.

این درد در نتیجه فشار مستمر کج بودن فک برای یافتن جای ذرست برای قرار گرفتن بوجود می آید. با توجه به اینکه ما فک ها و مفاصل فکی گیجگاهی خود را تقریباً به صورت مستمر برای غذا خوردن، حرف زدن، نفس کشیدن هنگام فعالیت های سخت بدنی، یا حتی خمیازه کشیدن استفاده می کنیم، فشار مستمری که در نتیجه کج و ناهمراستا بودن فک ها بوجود می آید موجب بیش فعالی عضلات و فشار آمدن روی آنها می شود. این منجر به بروز دردی می شود که منشاء آن مفاصل است که رو به بیرون منتشر می شود.

چه عواملی منجر به تشدید اختلالات مفصل فکی گیجگاهی می شوند؟

یک دوره فشار جدید، یا در محیط کار یا در ارتباطات اجتماعی، می تواند باعث شود فرد دندان های خود را در طول خواب روی یکدیگر فشار دهد. این می توان منجر به فلر آپ (تشدید درد) فوری مفصل فکی گیجگاهی شود. دلیل دیگر می تواند وضعیت بد گردن و یا بالای کتف باشد، که به گردن فشار وارد می کند و در عملکرد عضلات فک مشکلاتی بوجود می آورد. این می تواند زمانی بوجود بیاید که فرد مجبور است مقدار کار با کامپیوتر را افزایش دهد، زیرا در این وضعیت به نحوه نشستن خود توجهی نمی کند.

با این حال، به طور کلی این شرایط منجر به بروز درد مزمن نمی شوند.

اختلالات فکی گیجگاهی

روش های درمان اختلال مفصل فک

گزینه های مختلفی برای درمان اختلال مفصل فکی گیجگاهی وجود دارد. برخی از این درمان ها عبارتند از:

• ورزش های کاهش دهنده استرس
• انجام منظم حرکات آرام و شل کننده عضلات
• محافظ دندان ها برای پیشگیری از ساییدن دندان ها روی یکدیگر
• پرهیز از حرکات شدید فک
• اشکال لیزر درمانی

برای موارد شدیدتر اختلالات مفصل فکی گیجگاهی، درمان هایی مانند جراحی یا تزریق ممکن است برای درمان استفاده شوند. برخی پزشکان نیز برای این بیماران از درمان های دو مرحله ای ارتودنتیک عضلانی عصبی استفاده می کنند.

آیا ورزش خاصی برای کمک به پیشگیری از بروز TMJ وجود دارد؟

کجی بایت می تواند منجر به بروز TMJ شود کارهای اندکی وجود دارند که با انجام آنها می توانید از بروز TMJ پیشگیری کنید. اما برای دلایل دیگر، یا برای پیشگیری از ریلپس (بازگشت به حالت قبل از درمان) چند ورزش هست که می توانید در منزل انجام دهید:

• ورزش شل کردن فک- زبان خود را روی سقف دهان و پشت دندان های جلوی خود قرار دهید. اجازه دهید فک پایین شما رو به عقب شل شود، مقداری دندان های خود را از یکدیگر جدا کنید.
• ورزش ماهی طلایی- انگشت اشاره خود را جلوی گوش خود قرار دهید، جایی که مفصل فکی گیجگاهی شما واقع شده است. انگشت دیگر را روی چانه قرار دهید. فک خود را به صورت نصفه یا کامل باز کنیدو مقداری مقاومت را احساس کنید.
• بالا بردن چانه- به آرامی دست های خود را پشت خود گره بزنید تا شانه های خود را رو به جلو هل دهید. اکنون چانه خود را رو به عقب ببرید، انگار که سعی می کنید دو چانه درست کنید.
• مقاومت فک- انگشت خود را زیر چانه قرار دهید و برای باز کردن دهان خود مقداری مقاومت ایجاد کنید. وقتی دهان شما باز است، سعی کنید چانه خود را با انگشتان شست و اشاره هر دو دست بگیرید. سپس سعی کنید دهان خود را ببندید درحالی که مقاومت را احساس می کنید.
• حرکات جلو عقب و رو به طرفین فک- شیی که حدوداً یک چهارم اینچ است را بین دندان های جلوی خود قرار دهید. ابتدا در حالی که شیء بین دندان های شما است، فک خود را به آرامی به طرفین حرکت دهید. سپس همین کار را انجام دهید، اما این بار فک پایین خود را به عقب و جلو حرکت دهید به گونه ای که دندان های فک پایین شما جلوی دندان های فک بالای شما قرار بگیرند.

آیا درمان اختلالات مفصل فک می تواند سر درد میگرنی و وزوز گوش را درمان کند؟

با درمان اختلالات مفصل فکی گیجگاهی ممکن است شاهد تغییرات باور نکردنی باشید. سر دردهای میگرنی و وز وز گوش هر دو از جمله علائم کلاسیک اختلالات مفصل فکی گیجگاهی هستند، و آنها می توانند به روش های مختلفی موجب کاهش توانایی های فرد شوند. وقتی فک بیمار در جای درستی قرار داشته باشد، مقدار زیادی از فشار از روی مفصل فکی گیجگاهی برداشته می شود. این اغلب باعث می شود میگرن فرد و وز وز گوش هردو برطرف شوند.

آیا مشکلات مفصل گیجگاهی به صورت خود به خود از بین می روند؟

اینکه اختلالات مفصل فکی گیجگاهی می تواند به طور خود به خود درمان شود یا خیر در افراد مختلف متفاوت است. در برخی افراد، آنها ممکن است در شرایط فوق العاده استرس داری از زندگی باشند. وقتی عوامل استرس زا از بین می روند، ممکن است فشردن و ساییدن دندان ها روی یکدیگر متوقف شود و اختلال مفصل فکی گیجگاهی از بین برود. اصلاح ممکن است خیلی ساده باشد، مانند ساخت یک محافظ دندان شبانه و استفاده از آن در طول خواب، یا درمان ممکن است پیچیده تر باشد. هر مورد منحصر بفرد است. در موارد شدید، جراحی می تواند لازم باشد.

آیا فکر می کنید اختلال مفصل فکی گیجگاهی دارید؟

اگر درد فک، گردن، یا صورت را تجربه کرده اید، احتمالاً از اختلال مفصل فکی گیجگاهی رنج می برید. ایده خوبی است که هر چه سریع تر با دندانپزشک خود صحبت کنید.