آفت دهان
در این نوشته می خوانید:
آفت های دهانی ضایعات سفید رنگ نازکی هستند که روی بافت های نرم داخل دهان یا در پایه لثه ها بوجود می آیند. بر خلاف تبخال ها، آفت هاروی سطوح لب ها بوجود نمی آیند و واگیر دار نیستند. با این حال، آنها می توانند دردناک باشند، و می توانند باعث شوند غذا خوردن و حرف زدن دشوار شوند.
اکثر آفت های دهان به صورت خود به خود ظرف یک یا دو هفته از بین می روند. اگر معمولاً آفت های شما بزرگ یا دردناک هستند، یا به نظر می رسد که آفت شما از بین نمی رود، با پزشک یا دندانپزشک خود مشورت کنید.
علائم و نشانه های آفت دهان
اکثر آفت ها گرد یا بیضی شکل هستند در حالی که مرکز آنها سفید یا زرد است و حاشیه های آنها قرمز رنگ است. آنها داخل دهان- روی یا اطراف زبان، داخل گونه ها یا لب ها، در پایه لثه ها، یا روی نرم کام(سقف دهان)- شکل می گیرند. احتمالاً متوجه حس سوزش یا ضربان زدن یک یا دو روز قبل از ظاهر شدن آفت خواهید شد.
چندین نوع آفت وجود دارند، از جمله آفت های بزرگ، کوچک، و آفت های تبخال مانند.
آفت های کوچک یا جزئی
آفت های کوچک یا جزئی شایع تر هستند و:
- معمولاً خیلی کوچک هستند.
- بیضی شکل با لبه های قرمز رنگ هستند.
- بدون آنکه زخمی از آنها به جای بماند، ظرف یک یا دو هفته بهبود پیدا می کنند.
آفت های بزرگ یا اصلی
آفت های بزرگ کمتر شایع هستند:
- بزرگ تر و عمیق تر از آفت های کوچک هستند.
- معمولاً گرد با حاشیه های تعریف شده هستند، اما وقتی خیلی بزرگ هستند ممکن است لبه های غیر عادی داشته باشند.
- می توانند فوق العاده دردناک باشند.
- ممکن است ۶ هفته طول بکشد تا بهبود پیدا کنند و می توانند اسکارهای گسترده ای از خود به جای بگذارند.
آفت های شبیه تبخال
آفت های شبیه تبخال شایع نیستند و معمولاً بعداً در زندگی گسترش پیدا می کنند، اما آنها در نتیجه عفونت ویروس هرپس بروز پیدا نمی کنند. این آفت ها ویژگی های زیر را دارند:
- اندازه نوک انگشت اشاره هستند.
- اغلب به صورت دسته های ۱۰ تا ۱۰۰ زخمی بروز پیدا می کنند، اما ممکن است در قالب یک زخم با یکدیگر ادغام شوند.
- لبه های غیر عادی دارند.
- بدون هیچ اسکاری ظرف یک تا دو هفته بهبود پیدا می کنند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر با موارد زیر مواجه شدید با پزشک مشورت کنید:
- معمولاً آفت های بزرگ می زنید.
- زخم های تکرار شونده، با زخم های جدید که قبل از بهبود زخم قدیمی گسترش پیدا می کنند، یا پیوسته ظاهر می شوند.
- زخم های مقاومی که دو هفته یا بیشتر طول می کشند.
- زخم هایی که به داخل لب ها (مرز ورمیلیون یا حاشیه لب ها) گسترش پیدا می کنند.
- دردی که خودتان نمی توانید با اقدامات خود مراقبتی آن را کنترل کنید.
- دشواری شدید در خوردن و نوشیدن.
- داشتن تب بالا در کنار آفت ها.
اگر دندان های شما سطوح تیز دارند، یا از ابزارهایی استفاده می کنید که به نظر می رسد منجر به بروز زخم شوند به دندانپزشک مراجعه نمایید.
علل بروز آفت های دهانی
علت دقیق بروز آفت های دهانی هنوز ناشناخته است، گرچه محققان فکر می کنند که حتی در یک فرد واحد نیز، ترکیبی از عوامل می تواند در بروز آفت نقش داشته باشد. عوامل احتمالی بروز آفت های عبارتند از:
- آسیب جزئی به دهان در نتیجه اقدامات دندانپزشکی، مسواک زدن خیلی محکم، حوادث ورزش ورزشی یا تصادفاتی که به داخل گونه ها آسیب می رسانند.
- خمیر دندان ها و دهانشویه های حاوی سدیم لوریل سولفات.
- حساسیت های غذایی، مخصوصاً شکلات، قهوه، توت فرنگی ها، تخم مرغ، مغزها، پنیر، و غذاهای پر ادویه یا اسیدی.
- یک رژیم غذایی فاقد ویتامین B-12، زینک، فولات (اسید فولیک) یا آهن.
- واکنش آلرژیک به برخی باکتری های موجود داخل دهان.
- هلیکوباکتر پیلوری، همان باکتری که منجر به بروز زخم در دستگاه گوارش می شود.
- تغییرات هورمونی در طول یائسگی.
- استرس روحی.
آفت های دهانی می توانند در نتیجه برخی شرایط خاص و بیماری ها نیز بروز پیدا کنند، از جمله:
- بیماری سلیاک Celiac disease
- بیماری های التهاب روده
- بیماری بهجت Behcet’s disease
- نقص سیستم ایمنی بدن که به جای پاتوژن هایی مانند ویروس ها و باکتری ها، سلول های سالم داخل دهان را مورد حمله قرار می دهد.
- ایدز، که موجب اختلال در سیستم ایمنی بدن می شود.
بر خلاف تبخال ها، آفت ها در نتیجه عفونت های ویروس هرپس بروز پیدا نمی کنند.
عوامل خطرزا
هر فردی ممکن است آفت بزند. اما آنها اغلب می توانند در نوجوانان و افراد جوان مشاهده شوند، البته در زنان شایع تر هستند.
اغلب افرادی که در آنها آفت تکرار می شود، سابقه خانوادگی این اختلال را دارند. این می تواند در نتیجه وراثت یا در نتیجه برخی عوامل مشترک در محیط، مانند برخی غذاهای خاص یا آلرژی زاها بوجود بیایند.
پیشگیری از بروز آفت
آفت ها اغلب مجدداً بروز پیدا می کنند، اما با کمک این نکات ممکن است بتوانید تعداد دفعات بروز آنها را کاهش دهید:
- مراقب چیزهایی که می خورید باشید. سعی کنید از خوردن غذاهایی که به نظر می رسد موجب آزار دهان شما شوند بپرهیزید. اینها شامل مغزها، چیپس ها، چوب شور ها، برخی ادویه های خاص، غذاهای پر نمک و میوه های اسیدی، مانند آناناس، گریپ فروت، یا پرتقال. از غذاهایی که به آنها حساسیت یا آلرژی دارید بپرهیزید.
- غذاهای سالم انتخاب کنید. برای کمک به پیشگیری از کمبودهای تغذیه ای، مقدار زیادی میوه، سبزیجات، و دانه های کامل بخورید.
- عادات خوب بهداشتی دهان را دنبال نمایید. مسواک زدن منظم پس از وعده های غذایی و یک مرتبه نخ دندان کشیدن در طول روز می توانند دهان شما را تمیز و عاری از ذراتی نگه دارند که منجر به بروز زخم می شوند. از یک مسواک نرم استفاده کنید تا به پیشگیری از آسیب به بافت های حساس دهان پیشگیری نمایید، و از خمیر دندان ها و دهانشویه های حاوی سدیم لوریل سولفات بپرهیزید.
- از دهان خود محافظت کنید. اگر بریس یا دیگر ابزارهای دندانی دارید، از دندانپزشک خود راجع به موم های ارتودنسی برای پوشاندن لبه های تیز ابزار سؤال بپرسید.
- استرس خود را کاهش دهید. اگر به نظر می رسد که آفت شما با استرس ارتباط دارد، یاد بگیرید چگونه استرس خود را کاهش دهید، از جمله با مدیتیشن و یوگا.