آبسه دندان
در این نوشته می خوانید:
آبسه دندان یک پاکت پر از چرک است که در نتیجه عفونت باکتریایی بروز می یابد. آبسه می تواند به دلایل مختلف در قسمت های مختلف دندان اتفاق بیفتد. آبسه پری آپیکال در قسمت نوک ریشه دندان بوجود می آید، در حالی که آبسه پریودنتال در لثه و در کنار ریشه دندان ها بوجود می آید.
آبسه دندانی پری آپیکال معمولاً در نتیجه حفره های دندانی درمان نشده، آسیب و حوادث دندانی، یا اقدامات دندانپزشکی قدیمی بوجود می آیند. دندانپزشک ها آبسه های دندانی را با تخلیه آنها و رهایی از شر عفونت درمان می کنند. آنها ممکن است قادر باشند دندان را با درمان ریشه (عصب کشی) نجات دهند، اما در برخی موارد ممکن است لازم باشد دندان کشیده شود. بدون درمان باقی گذاشتن آبسه های دندانی می تواند منجر به بروز مشکلات جدی شود که حتی می توانند زندگی فرد را به خطر بیندازند.
علائم آبسه دندانی
علائم و نشانه های آبسه های دندانی عبارتند از:
- دندان درد شدید، مداوم، و ضربان داری که می تواند تا استخوان فک، گردن یا گوش کشیده شود.
- حساسیت به دماهای سرد و داغ
- حساسیت به فشار ناشی از جویدن و گاز زدن
- تورم صورت یا گردن
- قرمزی دهان و صورت
- آسیب پذیری و تورم غدد لنفاوی زیر فک یا داخل گردن
- احساس ناگهانی بو یا مزه ناخوشایندداخل دهان، مایع شور داخل دهان، و تسکین درد در صورت ترکیدن آبسه
- نفس کشیدن یا بلع دشوار
علائم عفونت پیشرفته می توانند شامل موارد زیر باشند:
- تهوع
- استفراق
- تب
- لرز
- اسهال
دیگر علائم آبسه دندان می توانند شامل موارد زیر باشند:
- حفره های دندانی
- التهاب لثه
- تورم دهان
- ترشح چرک
- عدم توانایی باز کردن کامل دهان
چه زمانی باید به دندانپزشک مراجعه کرد؟
در صورت مشاهده هر یک از این علائم و نشانه های آبسه دندان، باید هر چه سریع تر به دندانپزشک مراجعه کنید. در صورتی که در اطراف صورت خود تورم دارید یا تب کرده اید به دندانپزشک دسترسی ندارید، به اورژانس مراجعه نمایید. اگر در بلع یا تنفس نیز مشکل دارید، حتماً به اورژانس مراجعه کنید. این علائم حاکی از این هستند که عفونت به داخل فک و بافت های اطراف یا حتی به دیگر قسمت های بدن منتشر شده است.
علل بروز آبسه های دندانی
آبسه پری آپیکال زمانی اتفاق می افتد که باکتری پالپ دندان را مورد حمله قرار می دهد- داخلی ترین بخش دندان که حاوی عروق خونی، اعصاب و بافت های همبند است. باکتری از طریق یک حفره دندانی یا ترک یا لب پر شدگی به داخل دندان را می یابد و تا پایین ریشه منتشر می شود. عفونت های باکتریایی می توانند موجب تورم و التهاب در قسمت نوک ریشه شوند.
روش های تشخیص آبسه دندانی
در صورتی که از آبسه دندانی چرک ترشح شود، دندانپزشک اغلب می تواند آن را با معاینات فیزیکی تشخیص دهد. برای نشان دادن آبسه های کوچک ممکن است تصاویر رادیوگرافی دندان با اشعه ایکس لازم باشند.
عوامل خطری که منجر به بروز آبسه دندان می شوند
این عوامل می توانند موجب بالا رفتن خطر آبسه های دندانی شوند:
- بهداشت ضعیف دندانی. عدم مراقبت صحیح از دندان ها و لثه ها، از جمله مسواک نزدن دو مرتبه در روز و نخ دندان نکشیدن- می تواند موجب بالا رفتن خطر پوسیدگی دندان، بیماری لثه، آبسه دندان، و دیگر مشکلات دهان و دندان شود.
- تغذیه پر شکر. خوردن و نوشیدن مداوم غذاها و نوشیدنی های مملو از شکر، از قبیل شیرینی ها و نوشابه، می تواند با پوسیدگی های دندانی و تبدیل آنها به آبسه های دندانی مرتبط باشد.
- خشکی دهان. خشکی دهان می تواند موجب بالا رفتن خطر پوسیدگی دندان شود. خشکی دهان اغلب از جمله عوارض جانبی داروهای خاص یا مشکلات بالا رفتن سن است.
مشکلات ناشی از آبسه دندانی
آبسه های دندانی بدون درمان از بین نخواهند رفت. در صورتی که آبسه بترکد، درد می تواند افزایش قابل توجهی داشته باشد- اما باز هم درمان دندانپزشکی نیاز دارید. در صورتی که آبسه تخلیه نشود، عفونت می تواند به فک و دیگر قسمت های سر و گردن منتقل شود. حتی ممکن است با سپسیس (مسمومیت عفونی بواسطه جذب باکتری) مواجه شوید- عفونتی که می تواند زندگی فرد را به خطر بیندازد زیرا در سراسر بدن منتشر می شود.
اگر سیستم ایمنی بدن شما ضعیف شده باشد، و آبسه دندان شما درمان نشده باقی بماند، خطر انتشار عفونت شما بیشتر هم می شود. در غیر اینصورت، آبسه به صورت خود به خود می ترکد. معمولاً، اینها تنها راهکارهایی هستند که با آنها می توان عفونت را درمان نمود. عموماً به افرادی که آبسه دندان دارند مصرف مسکن توصیه می شود و دندانپزشک برای مبارزه با عفونت آنها آنتی بیوتیک تجویز می کند. آبسه ای که تا کف دهان یا به گردن منتشر شده باشد لازم است به روش جراحی و با بیهوشی عمومی تخلیه شود.
درمان آبسه دندان
دندانپزشک ممکن است تصمیم بگیرد روی آبسه یک برش ایجاد نماید و اجازه دهد چرک آن تخلیه شود. علاوه بر این، می تواند چرک آن را از راه دندان عفونی و در ابتدای فرایند درمان ریشه (عصب کشی) تخلیه نماید.
پیشگیری از بروز آبسه دندان
پرهیز از پوسیدگی دندان برای پیشگیری از آبسه های دندانی ضروری است. به خوبی از دندان های خود مراقبت کنید تا از پوسیدگی آنها پیشگیری کنید.
- آب فلورایده مصرف کنید.
- حداقل دو مرتبه در طول روز با خمیر دندان فلورایده مسواک بزنید.
- از نخ دندان یا مسواک بین دندانی برای تمیز کردن روزانه بین دندان ها استفاده کنید.
- هر سه یا چهار ماه یک مرتبه، یا زمانی که فرچه های مسواکتان فرسوده شدند، آن را تعویض کنید.
- غذاهای سالم بخورید، و مصرف خوراکی ها و میان وعده های پر شکر را محدود کنید.
- برای چکاپ منظم و پاکسازی های تخصصی به دندانپزشک مراجعه کنید.
- به فکر استفاده از دهانشویه های ضد عفونی کننده یا فلورایده باشید تا یک لایه محافظتی اضافی روی دندان ها ایجاد شود و آنها را در برابر پوسیدگی محافظت کند.