دندان عقل نهفته

دندان عقل نهفته چیست؟

دندان های عقل که سومین دندان های مولر هستند، آخرین دندان هایی هستند که بیرون می آیند. آنها در انتهای قوس های دندانی بالا و پایین، درست در عقب دهان، قرار گرفته اند. اکثر افراد در نهایت صاحب ۴ دندان عقل می شوند، اما این می تواند در افراد مختلف از یک تا چهار دندان متفاوت باشد، و در موارد نادر، فردی ممکن است بیشتر از چهار دندان قل داشته باشد. دندان های عقل عموماً در اواخر دوران نوجوانی یا اوایل بزرگسالی، بین سنین ۱۷ تا ۲۵ سال بیرون می آیند.

دهان انسان ها معمولاً جای کافی برای بیرون آمدن ۳۲ دندان ندارد، که ۴ دندان عقل را نیز شامل می شود، بنابراین، اگر دندان های عقل بیرون بیایند موجب فشردگی و نامرتبی، عفونت، درد گوش، و تورم می شوند. دندان های عقلی که جای کافی برای رشد صحیح ندارند، تحت عنوان دندان های عقل نهفته شناخته می شوند. آنها نمی توانند به طور کامل درون دهان ظاهر شوند. در نتیجه، در مسیر نادرست رشد می کنند، به صورت یک طرفه بیرون می آیند، با زاویه اشتباه بیرون می آیند، یا تنها قسمتی از آنها بیرون می آید.

این می تواند دندان های مجاور را تحت تأثیر قرار دهد. ممکن است درد وجود داشته باشد، و دندان های دیگر آسیب ببینند. حتی اگر هیچ آسیب مشهودی بوجود نیاید، دندان ها می توانند مستعد بیماری شوند. اگر دندان زیر لثه باقی بماند، که تحت عنوان نهفتگی شناخته می شود، باکتری ها می توانند انباشته شوند. این می تواند منجر به بروز عفونت شود.

در برخی افراد، دندان های عقل در نهایت بیرون می آیند و در جای خود قرار می گیرند، و مادامی که فرد بهداشت دهانی را به خوبی رعایت می کند، نیاز نخواهد بود کشیده شوند.

دندان عقل نهفته

با این حال، اگر یکی از شرایط زیر بوجود بیاید، ممکن است نیاز باشد دندان های عقل کشیده شوند:

• درد، تورم، فشار، و ناراحتی وجود دارد.
• اگر واضح باشد که دندان فضای کافی برای بیرون آمدن نخواهد داشت یا موجب آسیب به دندان های مجاور خواهد شد.
• قسمتی از دندان ها بیرون آمده است و پوسیده شده است، که باعث می شود دسترسی به دندان ها و تمیز کردن آنها دشوار شود.

علل نهفتگی دندان های عقل

دندان های عقل نهفته می شوند زیرا جای کافی برای بیرون آمدن و رشد طبیعی ندارند. دندان های عقل در برخی افراد بدون هیچ مشکلی و در یک راستا با دندان های دیگر، کنار دندان های مولر دوم بیرون می آیند. با این حال، در برخی موارد، دندان ها آنقدر فشرده هستند که دندان عقل نمی تواند به درستی بیرون بیاید. این دندان ها گیر می کنند و نهفته یا نیمه نهفته باقی می مانند.

آیا همه دندان های عقل نیاز به کشیدن دارند؟

در گذشته، دندان های عقل معمولاً کشیده می شدند، خواه مشکل آفرین بودند یا خیر. در بسیاری از کشورها، در حال حاضر اکنون کشیدن دندان عقل چندان رایج نیست، اما در سراسر دنیا چندین میلیون نفر در سال همه دندان های عقل خود را می کشند. اما بسیاری از دندانپزشکان و جراحان دهان در سراسر دنیا بر این باورند که دندان های عقل نهفته که منجر به بروز هیچ مشکل مشهودی نمی شوند، باید به عنوان یک اقدام پیشگیرانه کشیده شوند، تا خطر بروز عفونت، بیماری لثه، و پوسیدگی دندان کاهش پیدا کند.

آنها ابراز می دارند که کشیدن دندان عقل در بیماران کم سن تر راحت تر از انجام آن برای بیماران بزرگ تر است. از سوی دیگر برخی دندانپزشکان معتقدند در روز میلیون ها نفر در نتیجه درد و ناراحتی پس از کشیدن دندان عقل، مجبورند با بی حسی در ناحیه لب ها، گونه، یا زبان سپری کنند. در حالی که اگر تنها دندان هایی کشیده شوند که مشکل آفرین شده اند، می توان از بروز این مشکلات پیشگیری نمود.

دندان عقل نهفته

علائم و نشانه های دندان عقل نهفته

بسته به اینکه دندان عقل چگونه در حال رشد است، می تواند دارای علائم زیر باشد:

• نهفتگی با زاویه رو به سمت مزیال: زاویه دندان رو به جلوی دهان است.
• نهفتگی عمودی: دندان از خط لثه بیرون نیامده است.
• نهفتگی با زاویه رو به سمت دیستال: زاویه دندان رو به عقب دهان است.
• نهفتگی افقی: زاویه دندان به سمت طرفین و ۹۰ درجه کامل است، و به سمت ریشه های دندان های مولر کنار خود رشد می کند.

مشکلات ناشی از نهفتگی دندان های عقل

دندان عقل نهفته می تواند منجر به بروز یک دسته مشکلات شود. فشردگی بیش از حد و فشار می تواند منجر به فشردگی کلی دندان ها شود و ممکن است بیمار نیاز به درمان ارتودنسی برای صاف کردن دندان های کج داشته باشد.

ممکن است دندان ها درون حفره داخل استخوان فک رشد کند که پر از مایع است، و کیست بوجود بیاورد. کیست می تواند موجب آسیب به استخوان فک، دندان ها، و اعصاب نزدیک خود شود. در موارد نادر، ممکن است تومورهای غیر سرطانی بروز پیدا کنند. ممکن است لازم باشد بافت و استخوان با جراحی برداشته شوند. دندان های مولر دوم، که کنار دندان های مولر هستند، اگر چیزی به آنها فشار وارد کند، بیشتر مستعد عفونت می شوند.

مشخص شده است دندان های عقلی که به صورت نیمه نهفته هستند، بیشتر از دندان های دیگر در معرض خطر پوسیدگی (کرم خوردگی) هستند. احتمالاً این اتفاق به این دلیل رخ می دهد که تمیز کردن دندان های عقل دشوارتر است، و نیز اینکه غذا و باکتری به راحتی بین لثه و دندانی که بخشی از آن بیرون آمده است گیر می کنند.

دشواری در تمیز کردن دندان های عقل نهفته و نیمه نهفته موجب بالا رفتن خطر پیشرفت التهاب و درد لثه در آن منطقه می شود که پریوکرونیت نامیده می شود.

حتی اگر هیچ علامت و نشانه ای وجود نداشته باشد، دندان های عقل نهفته می توانند به دندان های دیگر آسیب بزنند و می توانند مستعد بروز عفونت شوند. عفونت می تواند منجر به بوی بد دهان، درد گوش، سر درد، مزه عجیب داخل دهان، دندان درد، تورم فک، خونریزی لثه ها، و تورم لثه ها شود که می تواند قرمزتر از معمول باشد.

عفونت های جدی تر عبارتند از سلولیت در گونه، زبان، یا گلو، یا ژینژیویت، بیماری لثه که زمانی بوجود می آید که پلاک های دندانی از خود سم آزاد می کنند و موجب حساسیت لثه ها می شوند.

برای کاهش علائم بیماران می توانند کارهای زیر را انجام دهند:

• استفاده از داروهای مسکن، اما به جای قرار دادن آنها روی دندانی که درد دارد، باید آنها را قورت دهند.
• استفاده از دهانشویه آب گرم و یک قاشق چایخوری نمک، چند مرتبه در طول روز: این می تواند از التهاب و درد و سوزش بکاهد.
• استفاده از دهانشویه های آنتی باکتریال، از قبیل کلرهگزیدین.

اگر درد ادامه داشته باشد، باید در پی درمان پزشکی بود. دندانپزشک ممکن است دندان را تمیز کند و آنتی بیوتیک تجویز کند، اما اگر مشکل مجدداً بوجود بیاید، ممکن است لازم باشد دندان کشیده شود.

دندان عقل نهفته

پیشگیری از نهفتگی دندان عقل

نمی توان از نهفتگی دندان های عقل پیشگیری نمود؛ اما با مراجعات شش ماه یک مرتبه به دندانپزشک برای جرمگیری و چکاپ به دندانپزشک اجازه می دهد رشد و بیرون آمدن دندان های عقل را رصد کند. تصاویر رادیوگرافی با اشعه ایکس می توانند قبل از هر علامت و نشانه دیگری نهفتگی دندان را نشان دهند.

دندان عقل نهفته

کشیدن دندان عقل

اگر یک دندان عقل درد داشته باشد یا مشکل آفرین شده باشد، یا منجر به بروز هر گونه آسیب به دندان های دیگر یا استخوان فک شده باشد، باید کشیده شود. اگر شرایط پزشکی موجود بیمار را در معرض او را در معرض خطرات بیشتر پیچیدگی و مشکلات قرار دهد، به جراح دهان و دندان ارجاع داده خواهد شد.

برای جراحی و خارج کردن دندان عقل، دندانپزشک احتمالاً تصویر رادیوگرافی با اشعه ایکس خواهد گرفت تا ببیند ریشه های دندان چگونه قرار گرفته اند و دندان چگونه در حال رشد است. کشیدن دندان می تواند در مطب دندانپزشک یا حتی در بیمارستان انجام شود. اینکه جراحی چقدر بی دردسر و راحت انجام شود به وضعیت دندان یا دندان هایی بستگی دارد که قرار است کشیده شوند.

اگر دندان عقل کامل بیرون نیامده باشد، اغلب لازم است برشی در لثه، بالای دندان، ایجاد شود. علاوه بر این، گاهی اوقات لازم است مقداری از استخوان اطراف دندان نیز برداشته شود. ممکن است نیاز باشد دندان به ۲ یا ۳ تکه تبدیل شود تا بتوان آن را خارج کرد. به محضی که دندان عقل کشیده می شود، لثه مجدداً با بخیه در جای خود قرار داده می شود. در اکثر موارد، این بخیه ها حل می شوند و حدود دو هفته طول می کشد تا ناپدید شوند.

پس از کشیده شدن دندان یا دندان ها، ممکن است به مدت چند روز درد و تورم وجود دارته باشد. مسکن هایی مانند ایبوپروفن می توانند به کاهش درد کمک کنند، گاهی اوقات لازم است آنتی بیوتیک شود.

دندانپزشکان توصیه می کنند از دهانشویه استفاده شود. اگر بخیه وجود دارد، اگر از نوع غیر جزبی باشند، لازم است حدود یک هفته بعد این کار در مطب انجام شود.

به مدت حداقل ۲۴ ساعت مهم است که استراحت کنید، آرامش خود را حفظ کنید، و از مصرف نوشیدنی های الکلی و کشیدن سیگار خودداری کنید، تا اطمینان حاصل کنید مشکی خونریزی بوجود نخواهد آمد.

مشکلاتی که ممکن است پس از جراحی بروز یابند

برخی بیماران در طول جراحی کشیدن دندان عقل یا پس از آن ممکن است مشکلاتی داشته باشند، اما معمولاً جدی نیستند. این مشکلات عبارتند از:

• تورم
• تغییر رنگ
• درد
• بیماری، یا احساس ناخوشی
• عفونت
• خشکی حفره دندان
• خونریزی: ممکن است در زمان کشیدن دندان خونریزی اندکی داشته باشد که معمولاً خیلی سریع متوقف می شود و بعید است مشکل برانگیز باشد. اگر در منزل هستید و خونریزی محل جراحی مجدداً آغاز شده است، معمولاً با اعمال فشار به مدت حداقل ۱۰ دقیقه روی محل جراحی با یک تکه پنبه یا گاز استریل تمیز می تواند متوقف شود. اگر خونریزی متوقف نشد، باید هر چه سریعتر با دندانپزشک خود تماس بگیرید.
• ایجاد حفره بین دهان و سینوس ماگزیلا
• ایجاد فیستول بین دهان و سینوس، گاهی اوقات از طریق حفره دندان
• تغییر احساس در چانه، لب، یا زبان.

دندان عقل نهفته

وقتی دندان عقل کشیده می شود، آسیب به عصب می تواند برای دندان های مجاور اتفاق بیفتد. این می تواند منجر به بی حسی لب ها، زبان، و گونه شود. برخی افراد ممکن است به داروها واکنش عکس نشان دهند.

خشکی حفره دندان، یا التهاب استخوان، زمانی اتفاق می افتد که داخل حفره به جا مانده از کشیدن دندان عقل لخته خون به درستی شکل نمی گیرد. این می تواند منجر به بروز درد ضربان مانندی شود. به طور عادی این می تواند ناشی از عدم دنبال کردن دستورالعمل های دندانپزشک باشد. کشیدن سیگار، شستشوی موضع جراحی خیلی زود پس از جراحی، یا مکیدن منطقه آن نیز از دیگر عوامل بروز این اتفاق هستند.

گاهی اوقات کشیدن دندان عقل می تواند منجر به بروز شکستگی در برجستگی ماگزیلا شود، که درست پشت دندان های عقل فک بالا وجود دارد. شکستگی فک پایین یا مندیبل می تواند در طول جراحی یا ظرف ۴ هفته پس از جراحی بروز پیدا کند.

رعایت خوب بهداشت دهان و دندان ها و مراجعه منظم به دندانپزشک برای چکاپ برای به حداقل رساندن خطرات مشکلات دندانی حائز اهمیت است.