پر کردن دندان با مواد همرنگ آن

انقلابی در دندانپزشکی و ترمیم دندان ها با مواد همرنگ آنها

تمایل عموم افراد برای بهره مند شدن از زیبایی ترمیم های (پر کردن) همرنگ دندان (فاقد فلز) و تمایل دندانپزشک ها برای حفظ ساختار طبیعی دندان های بیمار تا حد امکان، منجر به ابداع و بهبود مواد خاص همرنگ دندان شده است که برای ترمیم آنها مورد استفاده قرار می گیرند. این تقاضا و انتظار تنها به دندان های جلو محدود نمی شود. اکنون کاملاً اثبات شده است که رویکرد بیومیمتیک (بیو bio- زندگی، میمتیک mimetic- شبیه بودن) جدیدی که در دندانپزشکی بوجود آمده است با استفاده اصولی از مواد همرنگ دندان ها، از جمله، رزین کامپوزیت ها و پرسلاین ها امکان پذیر می باشد.

مطالعات علمی و تجربیات بالینی، بی خطر و قابل پیش بینی بودن نتیجه آنها را مورد تأیید قرار می دهند. این تغییرات تأثیر چشمگیری روی نحوه عملکرد دندانپزشکی مدرن داشته اند. از این رو، می توان گفت که وارد “دوره پس از آمالگام” شده ایم. بعلاوه، این تکنیک ها برای کودکان نیز مناسب هستند و برای کاهش میزان پوسیدگی دندان ها می توانند در کنار فلوراید استفاده شوند. در این مقاله قصد داریم به معرفی این انقلاب در دندانپزشکی بپردازیم که منجر به توسعه و پیشرفت موادی شده است که قادرند با موفقیت به اجزاء اصلی دندان، مینا و عاج متصل شوند. در مقاله بعد نیز به معرفی انواع روش های استفاده از این مواد خواهیم پرداخت.

پر کردن دندان با مواد همرنگ آن

ترکیب ساختار دندان

دندان ها با ترکیب منحصر بفردی که دارند و بواسطه ماهیت مواد تشکیل دهنده آنها ترکیبی فوق العاده از استحکام و حالت ارتجاعی را تشکیل می دهند. این ویژگی جالب است زیرا این دو ماده، مینا و عاج دندان، در عین حال که تا حدودی شبیه یکدیگر هستند، تفاوت بسیاری با یکدیگر دارند.

پر کردن دندان با مواد همرنگ آن

پرسلاین؛ مواد ترمیم کاملاً شبیه مینای دندان طبیعی

مینای دندان که بیرونی ترین لایه سخت پوشش دهنده روی دندان (تاج دندان) را تشکیل می دهد، سخت ترین ماده ای است که در طبیعت توسط حیوانات تولید می شود. این ماده از کریستال های کلسیم (هیدروکسی آپاتیت hydroxyapatite) تشکیل شده است که با تراکم بالا کنار یکدیگر قرار گرفته اند. این ساختار کریستالی موجب استحکام، درخشندگی، شفافیت، و نیز مقاومت آن در برابر ساییدگی شده است. این ماده پس از تشکیل شدن فاقد هر گونه حیات است، زیرا هیچ بافت زنده ای درون آن وجود ندارد.

اکثر ویژگی های مینای دندان به خوبی در پرسلاین های دندانی شبیه سازی شده اند. پرسلاین ها نوعی ماده غیر ارگانیک، غیر فلزی، سرامیکی هستند که با گرما شکل می گیرند. پرسلاین های دندانی در رنگ ها و سایه رنگ های مختلفی ساخته می شوند؛ آنها به شکل پودر و درست شبیه رنگ ساختار اصلی دندان ها ساخته می شوند که با آب مخلوط می شوند و پس از آن برای گرم شدن داخل فر (کوره یا تنور) قرار می گیرند تا در نهایت به ماهیت سرامیکی خود برسند. پرسلاین ها، وقتی در قالب لایه های نازک ساخته می شوند شفافیت، لکه ها، و ترکیب رنگ طبیعی درست شبیه مینای طبیعی دندان خواهند داشت.

پر کردن دندان با مواد همرنگ آن

کامپوزیت و شباهت بسیار آن به عاج دندان

در مقایسه، قسمت مرکزی دندان و ریشه آن از عاج تشکیل شده اند که ماهیتاً پر از منفذ و شبیه استخوان هستند. عاج دندان ساختاری لوله مانند دارد، لوله های میکروسکوپی که از پروتئین هایی به نام “کلاژن” ساخته شده اند که روی آنها کریستال های کلسیم انباشته شده اند. از طریق عاج که زنده است، احساس از طریق بافت های عصبی داخل پالپ (حفره مرکزی داخل دندان) منتقل می شوند.

امروزه، رزین های کامپوزیتی دندانی پر استفاده ترین مواد برای ترمیم های همرنگ دندان هستند و ویژگی هایی شبیه عاج دارند. آنها از “رزین” تشکیل شده اند- پلاستیک (متاکریلات methacrylate، نوعی پلاستیک که عمدتاً مورد استفاده قرار می گیرد) و “فیلرهایی” که از سیلیکا (نوعی شیشه) تهیه می شوند. فیلرها موجب می شوند کامپوزیت ها در برابر ساییدگی مقاوم تر باشند و شفافیت بیشتری داشته باشند.

پر کردن دندان با مواد همرنگ آن

باندینگ- تأثیر طبیعت روی هنر، شبیه سازی هنر از طبیعت

اکتشافات و ابداعات علمی منجر به باندینگ (اتصال و چسباندن) موفق رزین کامپوزیت به مینای دندان شده اند، که اکنون چندین سال است مورد استفاده قرار می گیرد. یکی از شگفت انگیزترین اکتشافات، پی بردن به ماهیت پیوند و اتصال بین مینا و عاج دندان است. این اکتشاف راه را برای ابداع چسب مخصوص دندانپزشکی هموار کرد.

اتصال موفقیت آمیز مواد ترمیم دندان با عاج آن، نیاز به تحقیقات بیشتر دارد. در نهایت، این هدف با “آماده سازی” سطح عاج دندان و در پایان، با سیل (مهر و موم) کردن آن حاصل شد. “سیل فوری عاج دندان” (که تحت عنوان “رزین پوش کردن” نیز نامیده می شود) پیوند فیزیکی و مکانیکی درونی ایجاد می کند که نه تنها بسیار قوی است، بلکه بر ویژگی آب رفتن و کاهش حجم رزین کامپوزیت غلبه می کند. مهم تر از همه اینکه، باعث می شود دندان، و در نتیجه فردی که از آن استفاده می کند- راحت باشد. این تکنیک مبنایی تشکیل می دهد که برای بازسازی ساختار از دست رفته دندان می توان کامپوزیت بیشتری به آن افزود.

چالش های ترمیم های دندانپزشکی- بازسازی دندان

ترمیم یا بازسازی دندان های عقب از “پایه تا بالا”، تا میزان زیادی به پیوند و اتصال موفق مواد ترمیم به مینا و عاج دندان بستگی دارد- مبنای دندانپزشکی ترمیمی. هدف دندانپزشکی ترمیمی بازگرداندن همه بافت های خراب و از دست رفته دندان ها به شکل و عملکرد کامل آنها است- به گونه ای که امکان انتقال فشار ناشی از بایت از درون آنها امکان پذیر باشد. این تکنیک های چسباندن باعث می شوند با حداقل آماده سازی ها (استفاده از دریل و تراشیدن) بتوان حداکثر ساختار دندان را حفظ کرد و حیات دندان و ظاهر طبیعی آن را حفظ نمود.

پیشرفت های بیشتر در این زمینه نتیجه مطالعاتی هستند که، به منظور درک چگونگی انعطاف پذیری واقعی تاج دندان یا تحمل فشار ناشی از بایت، و نحوه استفاده از مواد ترمیم دندان به منظور داشتن بیشترین تأثیر، انجام شده اند. این مواد جدیدتر به این منظور تولید شدند تا بتوانند واقعاً با مواد دندان های طبیعی پیوند بخورند و از نظر استحکام و ثبات، رفتاری کاملاً شبیه آنها داشته باشند، به گونه ای که میزان شکست زود هنگام آنها ناشی از ترک خوردن یا شکسته شدن ترمیم دندان کاهش یابد. علاوه بر همه اینها، این مواد می توانند ظاهری کاملاً شبیه دندان های طبیعی خلق کنند.

دندان هایی که به درستی ترمیم شده باشند، نه تنها تحت فشار بایت عملکردی طبیعی خواهند داشت و به شکلی طبیعی ساییده خواهند شد، بلکه ایجاد تمایز بین آنها و دندان های طبیعی غیر ممکن خواهد بود.