روش های ترمیم دندان
در این نوشته می خوانید:
انتخاب از بین موادی که برای ترمیم دندان ها و بازسازی آنها استفاده می شود انتخابی مهم و حیاتی است که بر اساس مطالعات علمی، تجربه، و معاینات بالینی دندانپزشک انجام می شود. ترمیم صحیح دندان چیزی بیشتر از پر کردن حفره دندان است. این کار هنر منحصر بفردی است که بر مبنای درک علمی انجام می شود. شکل و محل دندان ها در عقب دهان- دندان های مولر و پرمولر- اجازه می دهد عملکرد خاص خود، از جمله جویدن و خرد کردن غذا، را داشته باشند. شکل و ساختار داخلی دندان، یک راهنما برای نحوه بازسازی آن و ترمیم موفقیت آمیز آن است. ترمیم های قدیمی دندان بر اساس پیشرفت و گسترش مواد فوق العاده محکم و خشک (مانند آلیاژ طلا) بودند که فاقد قابلیت انعطاف پذیری بودند در نتیجه منجر به شکست مواد دندان باقی مانده اطراف ترمیم (از جمله پوسیدگی یا ترک) می شدند. ترمیم های جدیدتر از مفهوم “محکم تر و خشک تر بودن بهتر است” فاصله گرفته اند و به سمت اصول ایمنی با استفاده از موادی رفته است که ویژگی های آنها دقیقاً شبیه ساختار دندان طبیعی است.
مطابقت کامل با ساختار دندان
سیل کردن فوری عاج دندان– شامل ایجاد یک پوشش از جنس رزین است که سطح دندان را سیل (مهر و موم) می کند و از سطح عاج در برابر نفوذ و نشت باکتری ها و حساسیت محافظت می کند. مهم تر از همه اینکه دندان و در نتیجه بیمار، احساس راحتی بیشتری خواهند داشت. این سطح، نخستین لایه از ساختار ساندویچ مانند دندان تحت عنوان “لایه پیوندی hybrid” (رزین پوش شده است) است که رزین کامپوزیت به آن متصل می شود تا ساختار دندان بازسازی شود.
بازسازی عاج دندان– عاج دندان که مرکز دندان را تشکیل می دهد، پس از سیل شدن، با افزودن یک لایه نازک رزین کامپوزیت برای پر کردن فضاهای خالی یا “فرو رفتگی ها”، می تواند بازسازی شود.
یکی از نقاط ضعفی که آمالگام قدیمی (مواد نقره ای رنگ که برای پر کردن دندان استفاده می شدند) داشت این بود که دندان باید دارای شکل خاصی به نام “فرو رفتگی undercuts” می بود تا داخل دندان حفظ می شد و دندان می توانست آن را درون خود نگه دارد. با این حال، برای این کار تراشیدن ساختار سالم دندان نیاز بود. تراش حجم زیادی از زیر دندان می تواند موجب تحلیل رفتن و ضعیف شدن دندان شود که منجر به مقاومت کمتر در برابر نیروی فشار بایت و احتمالاً منجر به ترک ناشی از فشار و سندرم شکستگی دندان خواهد شد.
ترمیم های مستقیم، نیمه مستقیم و غیر مستقیم
“مستقیم، نیمه مستقیم، و غیر مستقیم” همگی تکنیک هایی هستند که از طریق آنها مواد ترمیمی طی فرایند ترمیم جا داده می شوند. امروزه این تکنیک ها هم روش و هم مدت زمان فرایند قرار گیری ترمیم های چسبنده زیبایی روی دندان های عقب را شامل می شوند. تصمیم گیری برای انتخاب مواد ترمیمی به عوامل مختلفی بستگی دارد، که مهم ترین آنها مقدار سالم باقی مانده از ساختار طبیعی دندان، محل آن، و ویژگی های متعدد مواد ترمیم مختلف است که امروزه در دسترس هستند.
ترمیم مستقیم
مقادیر اندک ساختار از دست رفته دندان را می توان با جایگزینی مستقیم حفره های کوچک ناشی از پوسیدگی ترمیم نمود. این تکنیک ها تحت عنوان تکنیک های مستقیم (یا “یک جلسه ای” chairside) در یک بار مراجعه به دندانپزشک و با استفاده از رزین های کامپوزیت انجام می شوند.
تکنیک مستقیم با اهداف پیشگیرانه و برای موقعیت های نسبتاً محافظه کارانه استفاده می شود. افزودن مقادیر اندک مواد اجازه می دهد بتوان با استفاده از نورهای مخصوص آن را داخل دهان ثابت کرد. این قابلیت، تثبیت کامل هر تکه را میسر می سازد و بر مشکل آب رفتن (کاهش حجم پس از خشک شدن) فائق می آید. دندانپزشک با هنرمندی خود می تواند نتایجی کاملاً شبیه دندان خلق کند- هرگز به یاد نخواهید آورد دندان شما پر شده است.
ترمیم نیمه مستقیم
این تکنیک زمانی ضروری است حجم بزرگ تری از دندان نیاز به تعویض داشته باشد.
تکنیک روکش کردن آن شبیه روش مستقیم است، اما ترمیم تازه ساخته آن را می توان برداشت و آن را خارج از دهان تنظیم یا ترمیم نمود.
این کار می تواند آب رفتن (کاهش حجم) مقادیر بزرگ تر مواد را جبران نماید و استحکام و مقاومت آن در برابر ساییدگی را افزایش دهد. در نهایت به دندان چسبانده می شود.
تکنیک دیگر برای ترمیم های نیمه مستقیم تکنیک CAD/CAM (طراحی با کمک کامپیوتر/ تراش با کمک کامپیوتر) برای ساخت “اینله” است. این تکنیک جدید و نسبتاً رضایت بخش اجازه می دهد ساخت ترمیم های محکم تر و با دوام تر از مواد کامپوزیت یا پرسلاین، در یک جلسه امکان پذیر باشد.
ترمیم غیر مستقیم
این تکنیک زمانی کاربرد دارد که ساختار قابل توجهی از دندان نیاز به تعویض داشته باشد. در واقع حجم باقی مانده از دندان آنقدر اندک است که نمی توان آن را پر کرد بلکه باید ترمیم دندان به گونه ای ساخته شود تا جایگزین تاج دندان (بخش قابل مشاهده آن داخل دهان) شود. این مشکلات بیشتر می توانند کاسپ های دندان- نوک های کوچک روی دندان های عقب دهان- را درگیر کنند، و مستلزم استفاده از مواد محکم تر برای جبران از دست رفتن شدید مینای دندان است.
تکنیک های غیر مستقیم زمانی استفاده می شوند که ترمیم را نه می توان به صورت مستقیم ساخت، و نه می توان ظرف یک روز آن را روی دندان قرار داد. در این موقعیت ها، معمولاً جنبه زیبایی و اکلوژن دینامیک (ارتباطات بایت) مسائلی هستند که از بیشترین اهمیت برخوردار هستند. برای ساخت این ترمیم های پرسلاین نسبتاً پیچیده، نیاز است متخصص آزمایشگاه ساخت ترمیم دندان مهارت زیادی داشته باشد.
نکته پایانی اینکه…
“رزین کامپوزیت” و “پرسلاین” های امروزی اجازه می دهند از دست رفتن ساختار دندان در حد متوسط جبران شود، اما علاوه بر این، درمان موقعیت های خطرناک تر که در آنها مقدار قابل توجهی از ساختار دندان طبیعی از دست رفته است را ممکن می سازند. بر خلاف آلیاژهای فلز، این مواد جدیدتر مستقیماً به مینا و عاج باقی مانده دندان می چسبند و استحکام و قدرت را به آن باز می گردانند. این مواد ترمیم های دندان را از نظر بیولوژیکی- حفظ بیشتری از ساختار طبیعی دندان- ؛ از نظر اقتصادی- این مواد جدید محافظه کارانه تر و ارزان تر هستند- ؛ و از نظر زیبایی- نتایج آنها شباهت بیشتری به دندان های طبیعی دارند- تا میزان زیادی بهبود بخشیده اند.